Draft:Notary/kn
ನೋಟರಿ ಯಾರು?
ಮೇಜರ್ ಲಾ ಲೆಕ್ಸಿಕನ್ ನೋಟರಿಯನ್ನು “ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಅಧಿಕಾರಿಯೊಬ್ಬರು, ಅವರ ಕಾರ್ಯವು ತಮ್ಮ ಕೈ ಮತ್ತು ಅಧಿಕೃತ ಮೊಹರು ಮೂಲಕ, ಕೆಲವು ವರ್ಗಗಳ ದಾಖಲೆಗಳನ್ನು ದೃಢೀಕರಿಸುವುದು ಮತ್ತು ಪ್ರಮಾಣೀಕರಿಸುವುದು, ಅವುಗಳಿಗೆ ವಿದೇಶಿ ನ್ಯಾಯವ್ಯಾಪ್ತಿಗಳಲ್ಲಿ ಮಾನ್ಯತೆ ಮತ್ತು ಪ್ರಾಮಾಣಿಕತೆಯನ್ನು ನೀಡಲು; ಪತ್ರಗಳು ಮತ್ತು ಇತರ ವರ್ಗಾವಣೆಗಳ ಸ್ವೀಕೃತಿಗಳನ್ನು ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳುವುದು ಮತ್ತು ಅದೇ ಪ್ರಮಾಣೀಕರಿಸುವುದು; ಮತ್ತು ಮುಖ್ಯವಾಗಿ ವಾಣಿಜ್ಯ ವಿಷಯಗಳಲ್ಲಿ ಕೆಲವು ಅಧಿಕೃತ ಕಾರ್ಯಗಳನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸುವುದು, ಉದಾಹರಣೆಗೆ ನೋಟುಗಳು ಮತ್ತು ಬಿಲ್ಗಳ ಪ್ರತಿಭಟನೆ, ವಿದೇಶಿ ಡ್ರಾಫ್ಟ್ಗಳ ಟಿಪ್ಪಣಿ, ಮತ್ತು ನಷ್ಟ ಅಥವಾ ಹಾನಿಯ ಸಂದರ್ಭಗಳಲ್ಲಿ ಸಮುದ್ರ ಪ್ರತಿಭಟನೆಗಳು” ಎಂದು ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಿಸುತ್ತದೆ.[1]
ನೋಟರಿಯ ಪ್ರಮುಖ ಕಾರ್ಯವೆಂದರೆ “ಅವರಿಂದ ನಿರ್ವಹಿಸಲ್ಪಟ್ಟ ಕಾರ್ಯಗಳಿಗೆ ಪ್ರಾಮಾಣಿಕತೆಯ ಆಸಕ್ತಿಯನ್ನು ನೀಡುವುದು.”[2]ನೋಟರಿಯ ನ್ಯಾಯಾಂಗದ ಮೊಹರನ್ನು ನ್ಯಾಯಾಲಯಗಳು ಗಮನಿಸಿ, ನೋಟರಿಯು “ಕಾನೂನು ವೃತ್ತಿಯ ಜವಾಬ್ದಾರಿಯುತ ಸದಸ್ಯರಾಗಿರುವುದರಿಂದ ಮತ್ತು ತಮ್ಮ ಮುಂದೆ ಹಾಜರಾಗುವ ಪಕ್ಷದ ಗುರುತಿನ ಬಗ್ಗೆ ತೃಪ್ತಿಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಸೂಕ್ತ ಕಾಳಜಿ ವಹಿಸುವ ನಿರೀಕ್ಷೆಯಿರುವುದರಿಂದ” ದಾಖಲೆಯು ನಿಜವಾದ ಪ್ರತಿ ಎಂದು ಊಹಿಸುತ್ತವೆ.[3]
ನೋಟರಿಯ ಅಧಿಕೃತ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನ
ನೋಟರಿ ಕಾಯಿದೆ, 1952 [4] ರ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ, ಕೇಂದ್ರ ಸರ್ಕಾರವು ಭಾರತದಾದ್ಯಂತ ನೋಟರಿಗಳನ್ನು ನೇಮಿಸಬಹುದು ಮತ್ತು ರಾಜ್ಯ ಸರ್ಕಾರಗಳು ರಾಜ್ಯದ ಯಾವುದೇ ಭಾಗದಲ್ಲಿ ಅವರನ್ನು ನೇಮಿಸಬಹುದು.6 ನೇಮಕಗೊಂಡ ನೋಟರಿ ಕಾನೂನು ವೃತ್ತಿಗಾರರು ಅಥವಾ ಅಗತ್ಯ ಅರ್ಹತೆಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಇತರ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳಾಗಿರಬೇಕು.
ನೋಟರಿಯ ಪಾತ್ರವನ್ನು ಇತರ ಶಾಸನಗಳಲ್ಲಿ ಗುರುತಿಸಲಾಗಿದೆ. ಉದಾಹರಣೆಗೆ, ನೋಂದಣಿ ಕಾಯಿದೆ, 1908 [5] ರ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ನೋಂದಣಿಯ ಉದ್ದೇಶಗಳಿಗಾಗಿ ಅಗತ್ಯವಿರುವ ಪವರ್ ಆಫ್ ಅಟಾರ್ನಿಯನ್ನು ನೋಟರಿ ಮುಂದೆ ಕಾರ್ಯಗತಗೊಳಿಸಿ ಮತ್ತು ದೃಢೀಕರಿಸಿದಾಗ ಗುರುತಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ ಎಂದು ಉಲ್ಲೇಖಿಸುತ್ತದೆ. ಸಾಕ್ಷ್ಯ ಕಾಯಿದೆ, 1872 (ಅಥವಾ ಭಾರತೀಯ ಸಾಕ್ಷ್ಯ ಸಂಹಿತೆ) ಅಡಿಯಲ್ಲಿ, ವಿದೇಶಿ ದೇಶದಲ್ಲಿನ ಯಾವುದೇ ಇತರ ವರ್ಗದ ಸಾರ್ವಜನಿಕ ದಾಖಲೆಗಳನ್ನು ನೋಟರಿ ಪಬ್ಲಿಕ್ನ ಮೊಹರು ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಪ್ರಮಾಣಪತ್ರದೊಂದಿಗೆ ಸಾಬೀತುಪಡಿಸಬಹುದು.[6]
ನೋಟರಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಕಾನೂನು ನಿಬಂಧನೆಗಳು
ನೇಮಕಾತಿಗಾಗಿ ಅರ್ಹತೆಗಳು
ಇವುಗಳನ್ನು ನೋಟರಿ ನಿಯಮಗಳು, 1956 ರ ನಿಯಮ 3 ರ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ನೀಡಲಾಗಿದೆ.[7] ಇದರ ಪ್ರಕಾರ, ನೋಟರಿಯಾಗಿ ನೇಮಕಗೊಳ್ಳಲು, ಒಬ್ಬ ವ್ಯಕ್ತಿಯು
- ಕನಿಷ್ಠ 10 ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ (ಮಹಿಳೆಯರ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ, ಅಥವಾ ಪರಿಶಿಷ್ಟ ಜಾತಿ/ಪರಿಶಿಷ್ಟ ಪಂಗಡಗಳು ಮತ್ತು ಇತರ ಹಿಂದುಳಿದ ವರ್ಗಗಳಿಗೆ ಸೇರಿದ ಯಾವುದೇ ಇತರ ವ್ಯಕ್ತಿಯ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ 7 ವರ್ಷಗಳು) ಕಾನೂನು ವೃತ್ತಿಗಾರರಾಗಿ ಅಭ್ಯಾಸ ಮಾಡಿರುವುದು, ಅಥವಾ
- ಕೇಂದ್ರ ಸರ್ಕಾರದ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಭಾರತೀಯ ಕಾನೂನು ಸೇವೆಗಳ ಸದಸ್ಯರಾಗಿರುವುದು, ಅಥವಾ
- ಕನಿಷ್ಠ 10 ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ನ್ಯಾಯಾಂಗ ಸೇವೆಗಳ ಸದಸ್ಯರಾಗಿರುವುದು; ಅಥವಾ
- ವಕೀಲರಾಗಿ ದಾಖಲಾದ ನಂತರ ಕಾನೂನಿನ ವಿಶೇಷ ಜ್ಞಾನದ ಅಗತ್ಯವಿರುವ ಕೇಂದ್ರ ಸರ್ಕಾರ ಅಥವಾ ರಾಜ್ಯ ಸರ್ಕಾರದ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಕಚೇರಿ ಹೊಂದಿರುವವರು;
- ಜಡ್ಜ್ ಅಡ್ವೊಕೇಟ್ ಜನರಲ್ ಇಲಾಖೆಯಲ್ಲಿ ಅಥವಾ ಸಶಸ್ತ್ರ ಪಡೆಗಳ ಕಾನೂನು ಇಲಾಖೆಯಲ್ಲಿ ಕಚೇರಿ ಹೊಂದಿರುವವರು
ನೇಮಕಾತಿ ವಿಧಾನ
ನೋಟರಿ ನಿಯಮಗಳ ನಿಯಮ 4(1) ನೇಮಕಾತಿ ವಿಧಾನವನ್ನು ಒದಗಿಸುತ್ತದೆ. ಒಬ್ಬ ವ್ಯಕ್ತಿಯು ಸಂಬಂಧಪಟ್ಟ ಜಿಲ್ಲಾ ನ್ಯಾಯಾಧೀಶರ ಮೂಲಕ ಅಥವಾ ತಾನು ವಕೀಲರಾಗಿ ಅಭ್ಯಾಸ ಮಾಡುವ ನ್ಯಾಯಾಲಯ ಅಥವಾ ನ್ಯಾಯಮಂಡಳಿಯ ಅಧ್ಯಕ್ಷ ಅಧಿಕಾರಿಯ ಮೂಲಕ ನೋಟರಿಯಾಗಿ ನೇಮಕಾತಿಗಾಗಿ ಅರ್ಜಿ ಸಲ್ಲಿಸಬಹುದು.
ನೋಟರಿ ಕಾಯಿದೆಯ ಸೆಕ್ಷನ್ 4 ರ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ, ಕೇಂದ್ರ ಸರ್ಕಾರ ಮತ್ತು ಪ್ರತಿ ರಾಜ್ಯ ಸರ್ಕಾರವು ಆ ಸರ್ಕಾರದಿಂದ ನೇಮಕಗೊಂಡ ಮತ್ತು ನೋಟರಿಗಳಾಗಿ ಅಭ್ಯಾಸ ಮಾಡಲು ಅರ್ಹರಾದ ನೋಟರಿಗಳ ನೋಂದಣಿಯನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸಬೇಕು. ಅಂತಹ ನೋಂದಣಿಯಲ್ಲಿ ಅವರ ಪೂರ್ಣ ಹೆಸರು, ಜನ್ಮ ದಿನಾಂಕ, ವಸತಿ ಮತ್ತು ವೃತ್ತಿಪರ ವಿಳಾಸ, ಅವರ ಹೆಸರನ್ನು ನೋಂದಣಿಗೆ ನಮೂದಿಸಿದ ದಿನಾಂಕ, ಅವರ ಅರ್ಹತೆಗಳು ಮತ್ತು ನಿಗದಿಪಡಿಸಬಹುದಾದ ಇತರ ವಿವರಗಳು ಸೇರಿರಬೇಕು.
ನೋಟರಿಯ ಕಾರ್ಯಗಳು
ನೋಟರಿಗಳ ಕಾರ್ಯಗಳು ಮತ್ತು ಕರ್ತವ್ಯಗಳನ್ನು ನೋಟರಿ ಕಾಯಿದೆ, 1952 ರ ಸೆಕ್ಷನ್ 8 ರಲ್ಲಿ ಪಟ್ಟಿ ಮಾಡಲಾಗಿದೆ. ಇವುಗಳು ಸೇರಿವೆ:
- ಯಾವುದೇ ವಾದ್ಯದ ಕಾರ್ಯಗತಗೊಳಿಸುವಿಕೆಯನ್ನು ಪರಿಶೀಲಿಸಲು, ದೃಢೀಕರಿಸಲು, ಪ್ರಮಾಣೀಕರಿಸಲು ಅಥವಾ ಪ್ರಮಾಣೀಕರಿಸಲು. ವಾದ್ಯ (instrument) ಎಂಬ ಪದವನ್ನು ಕಾಯಿದೆಯಲ್ಲಿ ಯಾವುದೇ ಹಕ್ಕು ಅಥವಾ ಬಾಧ್ಯತೆಯು ರಚಿಸಲ್ಪಟ್ಟ, ವರ್ಗಾಯಿಸಲ್ಪಟ್ಟ, ಮಾರ್ಪಡಿಸಲ್ಪಟ್ಟ, ಸೀಮಿತಗೊಳಿಸಲ್ಪಟ್ಟ, ವಿಸ್ತರಿಸಲ್ಪಟ್ಟ, ಅಮಾನತುಗೊಳಿಸಲ್ಪಟ್ಟ, ನಿಲ್ಲಿಸಲ್ಪಟ್ಟ ಅಥವಾ ದಾಖಲಿಸಲ್ಪಟ್ಟ ಪ್ರತಿಯೊಂದು ದಾಖಲೆ ಎಂದು ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಿಸಲಾಗಿದೆ. ಆದ್ದರಿಂದ ಪ್ರತಿ ದಾಖಲೆ ಒಂದು ವಾದ್ಯವಲ್ಲ, ಅದು ಹಕ್ಕನ್ನು ನೀಡದಿದ್ದರೆ ಅಥವಾ ಬಾಧ್ಯತೆಯನ್ನು ದಾಖಲಿಸದಿದ್ದರೆ. ಪ್ರತಿ ಪದ ಅಂದರೆ ಪರಿಶೀಲಿಸು, ದೃಢೀಕರಿಸು, ಪ್ರಮಾಣೀಕರಿಸು ಮತ್ತು ಪ್ರಮಾಣೀಕರಿಸು ವಿಭಿನ್ನ ಅರ್ಥವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ.
- 'ಪರಿಶೀಲಿಸು' ಎಂದರೆ ಸತ್ಯಗಳನ್ನು ಮತ್ತು ಒದಗಿಸಿದ ಪುರಾವೆ/ಸಾಕ್ಷ್ಯವನ್ನು ಪರಿಶೀಲಿಸುವುದು.
- 'ದೃಢೀಕರಿಸು' ಎಂದರೆ, ವಾದ್ಯಕ್ಕೆ ಸಹಿ ಮಾಡಿದ ವ್ಯಕ್ತಿಯ ಗುರುತಿನ ಬಗ್ಗೆ ಮತ್ತು ಕಾರ್ಯಗತಗೊಳಿಸುವಿಕೆಯ ಸತ್ಯದ ಬಗ್ಗೆ ನೋಟರಿಯು ತನಗೆ ತಾನೇ ಖಚಿತಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳುವುದು.
- 'ಪ್ರಮಾಣೀಕರಿಸು' ಎಂದರೆ ಔಪಚಾರಿಕ ಹೇಳಿಕೆಯ ಮೂಲಕ ಕಾರ್ಯಗತಗೊಳಿಸಿದ ವಾದ್ಯವು ಕೆಲವು ಅರ್ಹತೆಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ ಅಥವಾ ಅದೇ ವಿಷಯಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಅಂಗೀಕೃತ ಕನಿಷ್ಠ ಮಾನದಂಡಗಳನ್ನು ಪೂರೈಸುತ್ತದೆ ಎಂದು ದೃಢಪಡಿಸುವುದು. ನೋಟರಿ ದಾಖಲೆಯ ಪ್ರತಿಯನ್ನು ಅದರ ಮೂಲದ ನಿಜವಾದ ಪ್ರತಿ ಎಂದು ಪ್ರಮಾಣೀಕರಿಸುವ ನೋಟರಿಯ ಕ್ರಿಯೆಯನ್ನು ನಮೂದಿಸಲು ಬದ್ಧನಾಗಿರುತ್ತಾನೆ.
- 'ದೃಢೀಕರಿಸು' ಎಂದರೆ ಸರಿಯಾಗಿದೆ, ನಿಜವಾಗಿದೆ ಅಥವಾ ಅಧಿಕೃತವಾಗಿದೆ ಎಂದು ದೃಢಪಡಿಸುವುದು.
- ಯಾವುದೇ ವ್ಯಕ್ತಿಗೆ ಪ್ರಮಾಣವಚನವನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸಲು ಅಥವಾ ಅಫಿಡವಿಟ್ ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳಲು.
- ಯಾವುದೇ ದಾಖಲೆಯನ್ನು ಒಂದು ಭಾಷೆಯಿಂದ ಇನ್ನೊಂದು ಭಾಷೆಗೆ ಭಾಷಾಂತರಿಸಲು ಮತ್ತು ಭಾಷಾಂತರವನ್ನು ಪರಿಶೀಲಿಸಲು.
- ನ್ಯಾಯಾಲಯ ಅಥವಾ ಪ್ರಾಧಿಕಾರವು ನಿರ್ದೇಶಿಸಿದರೆ, ಯಾವುದೇ ಸಿವಿಲ್ ಅಥವಾ ಕ್ರಿಮಿನಲ್ ವಿಚಾರಣೆಯಲ್ಲಿ ಸಾಕ್ಷ್ಯವನ್ನು ದಾಖಲಿಸಲು ಆಯುಕ್ತರಾಗಿ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸಲು.
- ಅಗತ್ಯವಿದ್ದರೆ ಮಧ್ಯಸ್ಥಗಾರ, ಸಂಧಾನಕಾರ ಅಥವಾ ಸಲಹೆಗಾರರಾಗಿ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸಲು.
ಇದಲ್ಲದೆ, ಸಿವಿಲ್ ಪ್ರೊಸೀಜರ್ ಕೋಡ್ 1908 ರ ಸೆಕ್ಷನ್ 139, ಈ ವಿಷಯದಲ್ಲಿ ಸ್ಪಷ್ಟ ನಿಬಂಧನೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ, ಅಲ್ಲಿ ನೋಟರಿಯಿಂದ ಪರಿಶೀಲಿಸಲ್ಪಟ್ಟ ಯಾವುದೇ ಅಫಿಡವಿಟ್ ಸಾಕ್ಷ್ಯವಾಗಿ ಸ್ವೀಕಾರಾರ್ಹವಾಗಿದೆ. ಅದೇ ರೀತಿ, ಕ್ರಿಮಿನಲ್ ಪ್ರೊಸೀಜರ್ ಕೋಡ್ನ ಸೆಕ್ಷನ್ 297 (ಭಾರತೀಯ ನಾಗರಿಕ ಸುರಕ್ಷಾ ಸಂಹಿತೆ, 2023 ರ ಸೆಕ್ಷನ್ 333) ನೋಟರಿಯಿಂದ ಪರಿಶೀಲಿಸಲ್ಪಟ್ಟ ಅಫಿಡವಿಟ್ಗಳ ಸ್ವೀಕಾರಕ್ಕೆ ಅವಕಾಶ ನೀಡುತ್ತದೆ.
ನೋಟರಿಯ ವ್ಯಾಪಾರ ವ್ಯವಹಾರವು ನೋಟರಿ ನಿಯಮಗಳು 1956 ರ ನಿಯಮ 11 ರಲ್ಲಿ ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. ನೋಟರಿಯ ಕಡೆಯಿಂದ ಯಾವುದೇ ಕಾಯಿದೆಗಳು ಅಥವಾ ಲೋಪಗಳು ದುರ್ವರ್ತನೆಗೆ ಸಮನಾಗಿರುತ್ತದೆ, ಮತ್ತು ದೂರು ನೀಡಿದ ವ್ಯಕ್ತಿ ನೋಟರಿಯಾಗಿರಲು ಅಸಮರ್ಥನಾಗಿರುತ್ತಾನೆ."
ಗಮನಾರ್ಹವಾಗಿ, ನೋಟರಿಯನ್ನು ಮದುವೆ ಅಧಿಕಾರಿಯಾಗಿ ನೇಮಿಸಲಾಗಿಲ್ಲ. ನೋಟರಿ ಕಾಯಿದೆ, 1952 ಮತ್ತು ನೋಟರಿ ನಿಯಮಗಳು, 1956 ರ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ನೋಟರಿಗೆ ಮದುವೆಯನ್ನು ಪ್ರಮಾಣೀಕರಿಸಲು ಅಥವಾ ವಿಚ್ಛೇದನ ಪತ್ರವನ್ನು ಕಾರ್ಯಗತಗೊಳಿಸಲು ಅಧಿಕಾರವಿಲ್ಲ.[8]
ವೃತ್ತಿಪರ ದುರ್ನಡತೆಗಾಗಿ ವಿಚಾರಣೆ
ನೋಟರಿ ನಿಯಮಗಳು, 1956 ರ ನಿಯಮ 13 ನೋಟರಿಯ ಆರೋಪಿತ ವೃತ್ತಿಪರ ಅಥವಾ ಇತರ ದುರ್ನಡತೆಯ ಬಗ್ಗೆ ವಿಚಾರಣೆಗೆ ಅವಕಾಶ ನೀಡುತ್ತದೆ. ಈ ನಿಯಮವು ಸೂಕ್ತ ಸರ್ಕಾರದಿಂದ ಸ್ವಯಂ ಪ್ರೇರಿತವಾಗಿ ಅಥವಾ ಫಾರ್ಮ್ XIII ರಲ್ಲಿ ಪಡೆದ ದೂರಿನ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ವಿಚಾರಣೆಯನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಲು ಅವಕಾಶ ನೀಡುತ್ತದೆ. ದೂರು, ಸಾಬೀತಾದಲ್ಲಿ, ದೂರು ನೀಡಿದ ವ್ಯಕ್ತಿಯನ್ನು ನೋಟರಿಯಾಗಿರಲು ಅಸಮರ್ಥನನ್ನಾಗಿ ಮಾಡುವ ಕಾರ್ಯಗಳು ಮತ್ತು ಲೋಪಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರಬೇಕು. ದೂರು ಮಾಡಿದ ಆರೋಪವನ್ನು ಬೆಂಬಲಿಸುವ ಮೌಖಿಕ ಅಥವಾ ಸಾಕ್ಷ್ಯದ ಪುರಾವೆಯನ್ನು ಸಹ ಒಳಗೊಂಡಿರಬೇಕು.[9] ಸೂಕ್ತ ಸರ್ಕಾರವು ದೂರು ಸ್ವೀಕರಿಸಿದ ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಅರವತ್ತು ದಿನಗಳೊಳಗೆ ನೋಟರಿಯ ವಿಳಾಸಕ್ಕೆ ದೂರಿನ ಪ್ರತಿಯನ್ನು ಕಳುಹಿಸಬೇಕು. ಅಂತಹ ವಿಚಾರಣೆಯನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದ ನೋಟರಿಯು, ದೂರಿನ ಪ್ರತಿಯನ್ನು ಸ್ವೀಕರಿಸಿದ ಹದಿನಾಲ್ಕು ದಿನಗಳೊಳಗೆ ತನ್ನ ರಕ್ಷಣೆಗಾಗಿ ಸರ್ಕಾರಕ್ಕೆ ಲಿಖಿತ ಹೇಳಿಕೆಯನ್ನು ಕಳುಹಿಸಬಹುದು.[10] ಸಂಬಂಧಪಟ್ಟ ನೋಟರಿಯ ವಿರುದ್ಧ ಪ್ರಾಥಮಿಕ ಪ್ರಕರಣವಿದೆ ಎಂದು ಸರ್ಕಾರವು ಪರಿಗಣಿಸಿದರೆ, ಸರ್ಕಾರವು ಸಮರ್ಥ ಪ್ರಾಧಿಕಾರದಿಂದ ವಿಚಾರಣೆಯನ್ನು ನಡೆಸಬೇಕು. ಸೂಕ್ತ ಸರ್ಕಾರವು ಪ್ರಾಥಮಿಕ ಪ್ರಕರಣವಿಲ್ಲ ಎಂದು ಅಭಿಪ್ರಾಯಪಟ್ಟರೆ, ದೂರು ಅಥವಾ ಆರೋಪವನ್ನು ಸಲ್ಲಿಸಬೇಕು ಮತ್ತು ದೂರುದಾರರಿಗೆ ಮತ್ತು ಸಂಬಂಧಪಟ್ಟ ನೋಟರಿಗೆ ಅದಕ್ಕೆ ಅನುಗುಣವಾಗಿ ತಿಳಿಸಬೇಕು. ತಮ್ಮ ವಿರುದ್ಧ ಕಾರ್ಯವಿಧಾನವನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದ ನೋಟರಿಯು ವೈಯಕ್ತಿಕವಾಗಿ ಅಥವಾ ಕಾನೂನು ವೃತ್ತಿಗಾರರ ಮೂಲಕ ಅಥವಾ ಯಾವುದೇ ಇತರ ನೋಟರಿಯ ಮೂಲಕ ತಮ್ಮನ್ನು ತಾವು ರಕ್ಷಿಸಿಕೊಳ್ಳುವ ಹಕ್ಕನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತಾರೆ.
ಕೇಂದ್ರ ಸರ್ಕಾರ ಮತ್ತು ರಾಜ್ಯ ಸರ್ಕಾರಗಳಿಂದ ನೋಟರಿಗಳ ಪಟ್ಟಿಯ ವಾರ್ಷಿಕ ಪ್ರಕಟಣೆ
ನೋಟರಿ ನಿಯಮಗಳು, 1956 ರ ನಿಯಮ 17 ನೋಟರಿಗಳ ಪಟ್ಟಿಯ ವಾರ್ಷಿಕ ಪ್ರಕಟಣೆಗೆ ಅವಕಾಶ ಒದಗಿಸುತ್ತದೆ. ಈ ನಿಯಮವು ನೋಟರಿ ಕಾಯಿದೆ, 1952 ರ ಸೆಕ್ಷನ್ 6 ರ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ನೋಟರಿಗಳ ಪಟ್ಟಿಯನ್ನು ಕೇಂದ್ರ ಸರ್ಕಾರ ಮತ್ತು ಪ್ರತಿ ರಾಜ್ಯ ಸರ್ಕಾರವು ಪ್ರಕಟಿಸಬೇಕು ಎಂದು ನಿಗದಿಪಡಿಸುತ್ತದೆ.
ಈ ನಿಯಮಕ್ಕೆ ಅನುಸಾರವಾಗಿ, ಕೇರಳ ಸರ್ಕಾರದಿಂದ ನೇಮಕಗೊಂಡ ನೋಟರಿಗಳ ಪಟ್ಟಿಯನ್ನು ಕೇರಳ ಸರ್ಕಾರದ ಕಾನೂನು ಇಲಾಖೆಯು ಕೇರಳ ಗೆಜೆಟ್ನಲ್ಲಿ ಪ್ರಕಟಿಸಿದೆ.
ತಾಂತ್ರಿಕ ಪರಿವರ್ತನೆ
ಇ-ನೋಟರಿಕರಣ
ಇ-ನೋಟರಿಕರಣವನ್ನು ಭಾರತದಲ್ಲಿನ ಕೆಲವು ಆನ್ಲೈನ್ ಪ್ಲಾಟ್ಫಾರ್ಮ್ಗಳು[11] ಸುಗಮಗೊಳಿಸುತ್ತವೆ, ಅವು ದಾಖಲೆಗಳ ರಿಮೋಟ್ ನೋಟರಿಕರಣವನ್ನು ಒದಗಿಸುತ್ತವೆ. ಈ ಪೋರ್ಟಲ್ಗಳು ಇ-ನೋಟರಿ ಮಾಡಿದ ದಾಖಲೆಗಳ ಮೇಲೆ ನೋಟರಿಯ ಸಹಿ ಮತ್ತು ಮೊಹರನ್ನು ಡಿಜಿಟಲ್ ಆಗಿ ಅಂಟಿಸುತ್ತವೆ ಮತ್ತು ಎಲ್ಲಾ ಕಡ್ಡಾಯ ವಿವರಗಳೊಂದಿಗೆ ಎಲೆಕ್ಟ್ರಾನಿಕ್ ನೋಟರಿ ರಿಜಿಸ್ಟರ್ ಅನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತವೆ, ಇದು ಪ್ರಮಾಣ ವಚನ ನೀಡುವವರ ಉಪಸ್ಥಿತಿ, ನೋಟರಿ ಮೊಹರುಗಳು ಮತ್ತು ರಿಜಿಸ್ಟರ್ ನಿರ್ವಹಣೆ ಸೇರಿದಂತೆ ನೋಟರಿಕರಣಕ್ಕಾಗಿನ ಶಾಸನಬದ್ಧ ಅವಶ್ಯಕತೆಗಳ ಅನುಸರಣೆಯನ್ನು ಡಿಜಿಟಲ್ ಪರಿಹಾರಗಳ ಮೂಲಕ ಖಚಿತಪಡಿಸುತ್ತದೆ.
ಇದರ ಬಗ್ಗೆ ಯಾವುದೇ ಅಧಿಕೃತ ಮಾರ್ಗಸೂಚಿಗಳಿಲ್ಲ. ಆದಾಗ್ಯೂ, ದೆಹಲಿ ಹೈಕೋರ್ಟ್ ಶ್ರೀನಾಥ್ ಕುಂಬರ್ಗೇರಿ ವೆಂಕಟಾಚಲಪ್ಪ ವಿ. ಸಿಎ ಶಿವರಾಮ್ ಮತ್ತು ಇತರರು ಪ್ರಕರಣದಲ್ಲಿ ಇ-ನೋಟರಿಕರಣದ ಮೂಲಕ ಮೌಲ್ಯೀಕರಿಸಿದ ದಾಖಲೆಗಳಿಗೆ ಅನುಮತಿ ನೀಡಿತು.
ಡಿಜಿಟಲ್ ನೋಟರಿ
ಕಾನೂನು ವ್ಯವಹಾರಗಳ ಇಲಾಖೆ, ಕಾನೂನು ಮತ್ತು ನ್ಯಾಯ ಸಚಿವಾಲಯವು notary.gov.in ಮೂಲಕ ಡಿಜಿಟಲ್ ನೋಟರಿ ಪೋರ್ಟಲ್ ಅನ್ನು ಒದಗಿಸುತ್ತದೆ. ಈ ವೆಬ್ಸೈಟ್ ಕೇಂದ್ರ ನೋಟರಿಗಳಿಗೆ ಆನ್ಲೈನ್ ಸೇವೆಗಳನ್ನು ಒದಗಿಸುತ್ತದೆ.
ನ್ಯಾಯಾಂಗ ದತ್ತಾಂಶ ಸಂಗ್ರಹಗಳಲ್ಲಿನ ನೋಟ
ಕಾನೂನು ಮತ್ತು ನ್ಯಾಯ ಸಚಿವಾಲಯ
ಕಾನೂನು ವ್ಯವಹಾರಗಳ ಇಲಾಖೆ, ಕಾನೂನು ಮತ್ತು ನ್ಯಾಯ ಸಚಿವಾಲಯವು ಭಾರತೀಯ ರಾಜ್ಯಗಳಾದ್ಯಂತ ನೋಟರಿಗಳ ಪಟ್ಟಿಯನ್ನು ಅವರ ವಿಳಾಸಗಳು ಮತ್ತು ಸಂಬಂಧಿತ ವಿವರಗಳೊಂದಿಗೆ ಒದಗಿಸುತ್ತದೆ.
ಕಾನೂನು ಮತ್ತು ನ್ಯಾಯ ಸಚಿವಾಲಯವು ತನ್ನ ವೆಬ್ಸೈಟ್ನಲ್ಲಿ ಅಪ್ಲೋಡ್ ಮಾಡಿದ ಪ್ರತಿ ರಾಜ್ಯದ ನೋಟರಿಗಳ ಪಟ್ಟಿ ಮತ್ತು ಅವರ ಸಂಬಂಧಿತ ವಿವರಗಳ ಸ್ಕ್ರೀನ್ಶಾಟ್.
ಕುರಿತಾದ ಸಂಶೋಧನೆ
ಕಾನೂನು ಸ್ಪಷ್ಟತೆಯನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸುವುದು: ಇ-ನೋಟರಿಕರಣದಲ್ಲಿ ಸಮಗ್ರ ಮಾರ್ಗಸೂಚಿಗಳ ಅಗತ್ಯ (IRRCL)[12]
ದಿ ಇಂಡಿಯನ್ ರಿವ್ಯೂ ಆಫ್ ಕಾರ್ಪೊರೇಟ್ ಅಂಡ್ ಕಮರ್ಷಿಯಲ್ ಲಾಸ್ (IRCCL) ನಲ್ಲಿ ಗುಂಜನ್ ರಾಮ್ಚಂದಾನಿ ಮತ್ತು ರಿಷಿ ಸರಫ್ ಅವರ ಬ್ಲಾಗ್ ಪೋಸ್ಟ್, ಇ-ನೋಟರಿಕರಣ ವೇದಿಕೆಗಳನ್ನು ನಿಯಂತ್ರಿಸಲು, ಕಾರ್ಯವಿಧಾನಗಳನ್ನು ಪ್ರಮಾಣೀಕರಿಸಲು ಮತ್ತು ಉತ್ತರದಾಯಿತ್ವವನ್ನು ಖಚಿತಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಶಾಸನಬದ್ಧ ಸುಧಾರಣೆಯ ಅಗತ್ಯವನ್ನು ಒತ್ತಿಹೇಳುತ್ತದೆ, ಇದು ಡಿಜಿಟಲ್ ಸಂವಹನದ ಹೆಚ್ಚಿದ ಪ್ರಚಲಿತಕ್ಕೆ ಅನುಗುಣವಾಗಿರುತ್ತದೆ. ತಿದ್ದುಪಡಿಗಳು ಮತ್ತು ಮಾರ್ಗಸೂಚಿಗಳ ಮೂಲಕ ಕಾನೂನು ಸ್ಪಷ್ಟತೆಯನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸುವುದು ನೋಟರಿಕರಣ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯನ್ನು ಆಧುನೀಕರಿಸುತ್ತದೆ, ವಂಚನೆಯನ್ನು ತಡೆಯುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಡಿಜಿಟಲ್ ಯುಗದ ಬೇಡಿಕೆಗಳನ್ನು ಪೂರೈಸುತ್ತದೆ.
ಉಲ್ಲೇಖಗಳು
- ↑ P Ramanatha Aiyar, The Major Law Lexicon, 4th edition, LexisNexis India 2015
- ↑ Phagu Ram v. State of Punjab and Ors AIR 1965 P&H 220
- ↑ Prataprai Trumbaklal Mehta v. Jayant Nemchand Shah And Anr AIR 1992 Bom 149
- ↑ https://legalaffairs.gov.in/sites/default/files/notaries-act-1952.pdf
- ↑ Section 33 of the Registration Act, 1908
- ↑ Section 78 of Indian Evidence Act; Section 77 of the Bharatiya Sakshya Sanhita
- ↑ https://law.py.gov.in/docs/Notaries_Rules_1956.pdf
- ↑ OFFICE MEMORANDUM; F. NO. N-15011/211/2024-NC GOVERNMENT OF INDIA; MINISTRY OF LAW & JUSTICE DEPARTMENT OF LEGAL AFFAIRS (Notary Cell); dated the 10th October, 2024; available at https://legalaffairs.gov.in/sites/default/files/notice%20for%20notaries.pdf
- ↑ The Notaries Rules 1956, Rule 13(2).
- ↑ The Notaries Rules 1956, Rule 13(5).
- ↑ https://www.leegality.com/blog/bharatnotary-and-the-law-on-enotarisation
- ↑ Gunjan Ramchandani, Rishi Saraf; Establishing Legal Clarity for E-Notarization in India, Indian Review of Corporate and Commercial Laws (IRCCL) Dec 30, 2024 available at https://www.irccl.in/post/establishing-legal-clarity-the-need-for-comprehensive-guidelines-in-e-notarization