Draft:Probation/kn

From Justice Definitions Project


ಪ್ರೊಬೇಷನ್ ಎಂದರೇನು?

ಪ್ರೊಬೇಷನ್ ಎನ್ನುವುದು ಅಪರಾಧಿಗಳೊಂದಿಗೆ ವ್ಯವಹರಿಸುವ ಒಂದು ಸಾಂಸ್ಥಿಕವಲ್ಲದ ವಿಧಾನವಾಗಿದೆ, ಇದರಲ್ಲಿ ಅವರನ್ನು ಜೈಲಿಗೆ ಹಾಕುವ ಬದಲು ನ್ಯಾಯಾಲಯವು ನಿಗದಿಪಡಿಸಿದ ಕೆಲವು ಷರತ್ತುಗಳಿಗೆ ಒಳಪಟ್ಟು ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡಲಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ಷರತ್ತುಗಳು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಉತ್ತಮ ನಡವಳಿಕೆ ಮತ್ತು ಸರಿಯಾದ ವರ್ತನೆಯನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರುತ್ತವೆ.[1] ಕಡಿಮೆ ಅಪಾಯದ ಅಪರಾಧಿಗಳು ಸಮಾಜಕ್ಕೆ ಗಂಭೀರ ಬೆದರಿಕೆಯನ್ನು ಒಡ್ಡುವುದಿಲ್ಲ ಮತ್ತು ಆಗಾಗ್ಗೆ ಪುನರ್ವಸತಿಗೆ ಸಮರ್ಥರಾಗಿರುತ್ತಾರೆ. ಅಪರಾಧದ ಸ್ವರೂಪವನ್ನು ಅವಲಂಬಿಸಿ, ಪ್ರೊಬೇಷನ್ ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಎರಡು ವಿಧವಾಗಿದೆ. ಅಪರಾಧಿಯ ಜೈಲು ಶಿಕ್ಷೆಯನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡಬಹುದು ಮತ್ತು ಅವನು/ಅವಳು ಕೆಲವು ಸಮಯ ಜೈಲಿನಲ್ಲಿ ಕಳೆದ ನಂತರ ಪ್ರೊಬೇಷನ್ ಮೇಲೆ ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡಬಹುದು ಅಥವಾ ಅವನು/ಅವಳು ಜೈಲಿಗೆ ಹೋಗುವ ಬದಲು ಆರಂಭದಲ್ಲೇ ಪ್ರೊಬೇಷನ್ ಮೇಲೆ ಹೋಗಬಹುದು.[2]

ಪ್ರೊಬೇಷನ್‌ನ ಅಧಿಕೃತ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನ

ಈ ವಿಭಾಗವು ವಿವಿಧ ಶಾಸನಗಳು, ಪ್ರಕರಣ ಕಾನೂನುಗಳು, ವರದಿಗಳು ಮತ್ತು ಇತರ ಅಧಿಕೃತ ದಾಖಲೆಗಳಲ್ಲಿ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಿಸಲಾದ 'ಪ್ರೊಬೇಷನ್' ಅನ್ನು ಚರ್ಚಿಸುತ್ತದೆ.

'ಪ್ರೊಬೇಷನ್' ಎಂಬ ಪದವನ್ನು ಯಾವುದೇ ಕಾಯಿದೆಯಲ್ಲಿ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಿಸಲಾಗಿಲ್ಲ. ಅದರ ನಿಘಂಟು ಅರ್ಥದಂತೆಯೇ, ಇದು ಉತ್ತಮ ನಡವಳಿಕೆಗೆ ಒಳಪಟ್ಟು ಪುನರ್ವಸತಿಗೊಳ್ಳಲು ಅವಕಾಶ ನೀಡಿದ ಅಪರಾಧಿಗಳಿಗೆ ಒಂದು 'ಪರೀಕ್ಷಾರ್ಥ ಅವಧಿ'ಯಾಗಿದೆ. ಕೆಲವು ವರದಿಗಳು ಮತ್ತು ಪ್ರಕರಣ ಕಾನೂನುಗಳು ಪ್ರೊಬೇಷನ್ ಅನ್ನು ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಿಸಿವೆ ಮತ್ತು ಕಾರ್ಯವಿಧಾನವನ್ನು ಕ್ರಿಮಿನಲ್ ಪ್ರೊಸೀಜರ್ ಕೋಡ್‌ನಲ್ಲಿ (ಈಗ ಭಾರತೀಯ ನ್ಯಾಯ ಸುರಕ್ಷಾ ಸಂಹಿತಾ 2023) ವಿವರವಾಗಿ ವಿವರಿಸಲಾಗಿದೆ, ಇದು ವ್ಯಾಪಕ ಶ್ರೇಣಿಯ ಪ್ರಕರಣಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. ಬಾಲಾಪರಾಧ ನ್ಯಾಯ (ಮಕ್ಕಳ ಆರೈಕೆ ಮತ್ತು ಸಂರಕ್ಷಣೆ) ಕಾಯಿದೆ, 2015, ಅಪರಾಧಿಗಳ ಪ್ರೊಬೇಷನ್ ಕಾಯಿದೆ, 1958, ಮಾದಕ ದ್ರವ್ಯಗಳು ಮತ್ತು ಮನೋವೈದ್ಯಕೀಯ ವಸ್ತುಗಳ ಕಾಯಿದೆ, 1985 ನಂತಹ ಕೆಲವು ಇತರ ಕಾಯಿದೆಗಳಲ್ಲಿಯೂ ಕಾರ್ಯವಿಧಾನವನ್ನು ವಿವರಿಸಲಾಗಿದೆ, ಇದು ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಸ್ವರೂಪದ ಪ್ರಕರಣಗಳನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತದೆ.

ಪ್ರೊಬೇಷನ್‌ಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಕಾನೂನು ನಿಬಂಧನೆಗಳು

ಕ್ರಿಮಿನಲ್ ಪ್ರೊಸೀಜರ್ ಕೋಡ್ ಮತ್ತು ಬಿಎನ್‌ಎಸ್‌ಎಸ್ 2023

ಕ್ರಿಮಿನಲ್ ಪ್ರೊಸೀಜರ್ ಕೋಡ್‌ನ ಸೆಕ್ಷನ್ 360 ಮತ್ತು 361 (ಬಿಎನ್‌ಎಸ್‌ಎಸ್‌ನ ಸೆಕ್ಷನ್ 401 ಮತ್ತು 402) ಪ್ರೊಬೇಷನ್ ಮತ್ತು ಅಪರಾಧಿಯನ್ನು ಪ್ರೊಬೇಷನ್ ಮೇಲೆ ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡಬೇಕೆ ಅಥವಾ ಬೇಡವೇ ಎಂದು ನಿರ್ಧರಿಸುವ ಮೊದಲು ನ್ಯಾಯಾಲಯಗಳು ಪರಿಗಣಿಸಬೇಕಾದ ಷರತ್ತುಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಹೇಳುತ್ತದೆ. ಬಿಡುಗಡೆಗೊಳ್ಳುತ್ತಿರುವ ವ್ಯಕ್ತಿಯು ಇಪ್ಪತ್ತೊಂದು ವರ್ಷಕ್ಕಿಂತ ಕಡಿಮೆ ವಯಸ್ಸಿನವರಾಗಿರಬೇಕು ಮತ್ತು ದಂಡ ಅಥವಾ ಗರಿಷ್ಠ ಏಳು ವರ್ಷಗಳ ಜೈಲು ಶಿಕ್ಷೆಗೆ ಗುರಿಯಾಗುವ ಅಪರಾಧಕ್ಕೆ ತಪ್ಪಿತಸ್ಥನಾಗಿರಬೇಕು, ಅಥವಾ ಇಪ್ಪತ್ತೊಂದು ವರ್ಷಕ್ಕಿಂತ ಕಡಿಮೆ ವಯಸ್ಸಿನವರಾಗಿರಬೇಕು ಅಥವಾ ಮರಣದಂಡನೆ ಅಥವಾ ಜೀವಾವಧಿ ಶಿಕ್ಷೆಗೆ ಗುರಿಯಾಗದ ಅಪರಾಧಕ್ಕೆ ತಪ್ಪಿತಸ್ಥಳಾಗಿರಬೇಕು ಮತ್ತು ಅಪರಾಧಿಯ ವಿರುದ್ಧ ಯಾವುದೇ ಪೂರ್ವ ಅಪರಾಧ ನಿರ್ಣಯ ಇರಬಾರದು. ಇದರ ಹೊರತಾಗಿ, ಅಪರಾಧಿಯ ವಯಸ್ಸು, ಅವನ/ಅವಳ ನಡವಳಿಕೆ, ಪೂರ್ವಜರು, ಮತ್ತು ಅಪರಾಧದ ಸಂದರ್ಭಗಳನ್ನು ಉತ್ತಮ ನಡವಳಿಕೆಯ ಪ್ರೊಬೇಷನ್ ಮೇಲೆ ವ್ಯಕ್ತಿಯನ್ನು ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡುವ ಮೊದಲು ಪರಿಗಣಿಸಬೇಕು. ಯಾವುದೇ ಮೊದಲ ಅಪರಾಧಿಯನ್ನು ಎರಡನೇ ದರ್ಜೆಯ ಮ್ಯಾಜಿಸ್ಟ್ರೇಟ್‌ನಿಂದ ಅಪರಾಧಿ ಎಂದು ಘೋಷಿಸಿದರೆ ಮತ್ತು ಅದನ್ನು ಉಚ್ಚ ನ್ಯಾಯಾಲಯವು ಅಧಿಕಾರಗೊಳಿಸದಿದ್ದರೆ, ಮ್ಯಾಜಿಸ್ಟ್ರೇಟ್ ತನ್ನ ಅಭಿಪ್ರಾಯವನ್ನು ಮತ್ತು ಅಪರಾಧಿಯನ್ನು ಏಕೆ ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡಬೇಕು ಎಂದು ಭಾವಿಸುತ್ತಾನೆ ಎಂಬುದನ್ನು ದಾಖಲಿಸಬೇಕು ಮತ್ತು ಕಾರ್ಯವಿಧಾನವನ್ನು ಮೊದಲ ದರ್ಜೆಯ ಮ್ಯಾಜಿಸ್ಟ್ರೇಟ್ ಮುಂದೆ ವರ್ಗಾಯಿಸಬೇಕು, ಅವರು ನಂತರ ವಿಭಾಗವು ನಿಗದಿಪಡಿಸಿದ ಕಾರ್ಯವಿಧಾನದ ಪ್ರಕಾರ ಪ್ರಕರಣವನ್ನು ವಿಲೇವಾರಿ ಮಾಡುತ್ತಾರೆ. ಮೊದಲ ದರ್ಜೆಯ ಮ್ಯಾಜಿಸ್ಟ್ರೇಟ್ ನಂತರ ಶಿಕ್ಷೆಯನ್ನು ಹೊರಡಿಸಬಹುದು ಅಥವಾ ಅಪರಾಧಿಯನ್ನು ಪ್ರೊಬೇಷನ್ ಮೇಲೆ ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡಬಹುದು ಅಥವಾ ಮತ್ತಷ್ಟು ವಿಚಾರಣೆಗೆ ಆದೇಶಿಸಬಹುದು.

ಭಾರತೀಯ ದಂಡ ಸಂಹಿತೆ, 1860 (ಈಗ ಭಾರತೀಯ ನ್ಯಾಯ ಸಂಹಿತೆ, 2023) ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಎರಡು ವರ್ಷಗಳಿಗಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ಜೈಲು ಶಿಕ್ಷೆ ವಿಧಿಸಬಹುದಾದ, ಕಳ್ಳತನ, ಪ್ರಾಮಾಣಿಕವಲ್ಲದ ದುರುಪಯೋಗ, ವಂಚನೆ, ಅಥವಾ ಯಾವುದೇ ಇತರ ಅಪರಾಧಕ್ಕಾಗಿ, ಅಥವಾ ಕೇವಲ ದಂಡ ವಿಧಿಸಬಹುದಾದ ಯಾವುದೇ ಅಪರಾಧಕ್ಕಾಗಿ ವ್ಯಕ್ತಿಯನ್ನು ಅಪರಾಧಿಯೆಂದು ಘೋಷಿಸಿದರೆ ಮತ್ತು ಅವನ ವಿರುದ್ಧ ಯಾವುದೇ ಪೂರ್ವ ಅಪರಾಧ ನಿರ್ಣಯ ಸಾಬೀತಾಗದಿದ್ದರೆ, ಅವನನ್ನು ಅಪರಾಧಿಯೆಂದು ಘೋಷಿಸಿದ ನ್ಯಾಯಾಲಯವು, ಸೂಕ್ತವೆಂದು ಭಾವಿಸಿದರೆ, ಅಪರಾಧಿಯ ವಯಸ್ಸು, ನಡವಳಿಕೆ, ಪೂರ್ವಜರು, ಅಥವಾ ದೈಹಿಕ ಅಥವಾ ಮಾನಸಿಕ ಸ್ಥಿತಿಯನ್ನು ಪರಿಗಣಿಸಿ, ಅವನಿಗೆ ಯಾವುದೇ ಶಿಕ್ಷೆ ವಿಧಿಸುವ ಬದಲು, ಸೂಕ್ತ ಎಚ್ಚರಿಕೆ ನೀಡಿದ ನಂತರ ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡಬಹುದು.

ನ್ಯಾಯಾಲಯವು ಪರಿಷ್ಕರಣೆಯ ಅಧಿಕಾರಗಳನ್ನು ಚಲಾಯಿಸುವಾಗ ಪ್ರೊಬೇಷನ್ ನೀಡಬಹುದು ಅಥವಾ ಪ್ರೊಬೇಷನ್ ಆದೇಶವನ್ನು ರದ್ದುಗೊಳಿಸಬಹುದು. ಜಾಮೀನುದಾರರನ್ನು ಒಳಗೊಂಡ ಪ್ರಕರಣಗಳಲ್ಲಿ, ಅಪರಾಧಿಯನ್ನು ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡುವ ಮೊದಲು, ಅಪರಾಧಿ ಅಥವಾ ಅವರ ಜಾಮೀನುದಾರರು ಸಂಬಂಧಿತ ನ್ಯಾಯವ್ಯಾಪ್ತಿಯಲ್ಲಿ ನಿಗದಿತ ವಾಸಸ್ಥಳ ಅಥವಾ ನಿಯಮಿತ ಉದ್ಯೋಗವನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದಾರೆ ಎಂದು ನ್ಯಾಯಾಲಯವು ಖಚಿತಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳಬೇಕು.

ಒಬ್ಬ ಅಪರಾಧಿಯು ಜಾಮೀನಿನ ಷರತ್ತುಗಳನ್ನು ಪಾಲಿಸಲು ವಿಫಲವಾದರೆ, ಅಪರಾಧಿ ಎಂದು ಘೋಷಿಸಿದ ನ್ಯಾಯಾಲಯ ಅಥವಾ ಅಧಿಕಾರ ವ್ಯಾಪ್ತಿ ಹೊಂದಿರುವ ನ್ಯಾಯಾಲಯವು ಅವರ ಬಂಧನಕ್ಕಾಗಿ ವಾರಂಟ್ ಹೊರಡಿಸಬಹುದು. ಬಂಧಿತ ಅಪರಾಧಿಯನ್ನು ಹೊರಡಿಸಿದ ನ್ಯಾಯಾಲಯದ ಮುಂದೆ ಹಾಜರುಪಡಿಸಬೇಕು, ಅದು ಪ್ರಕರಣವನ್ನು ಆಲಿಸುವವರೆಗೆ ಅವರನ್ನು ವಶದಲ್ಲಿ ಇರಿಸಬಹುದು ಅಥವಾ ಜಾಮೀನಿನ ಮೇಲೆ ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡಬಹುದು, ಅದರ ನಂತರ ನ್ಯಾಯಾಲಯವು ಶಿಕ್ಷೆಯನ್ನು ವಿಧಿಸಬಹುದು.

ಈ ವಿಭಾಗವು ಅಪರಾಧಿಗಳ ಪ್ರೊಬೇಷನ್ ಕಾಯಿದೆ, 1958, ಬಾಲ ನ್ಯಾಯ ಕಾಯಿದೆ, 2015, ಅಥವಾ ಯುವ ಅಪರಾಧಿಗಳ ಚಿಕಿತ್ಸೆ, ತರಬೇತಿ, ಅಥವಾ ಪುನರ್ವಸತಿಗಾಗಿ ಯಾವುದೇ ಇತರ ಅನ್ವಯವಾಗುವ ಕಾನೂನುಗಳ ನಿಬಂಧನೆಗಳ ಮೇಲೆ ಪರಿಣಾಮ ಬೀರುವುದಿಲ್ಲ.[3]

ಕಾಯಿದೆಯ ಸೆಕ್ಷನ್ 361 (ಅಥವಾ ಬಿಎನ್‌ಎಸ್‌ಎಸ್‌ನ ಸೆಕ್ಷನ್ 401) ನ್ಯಾಯಾಲಯಗಳಿಗೆ ಸೆಕ್ಷನ್ 360 ಅಥವಾ ಪ್ರೊಬೇಷನ್‌ಗೆ ಅವಕಾಶ ನೀಡುವ ಯಾವುದೇ ಇತರ ನಿಬಂಧನೆಗಳು ಅಥವಾ ಕಾಯಿದೆಗಳ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಆರೋಪಿ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸಬಹುದಾಗಿದ್ದರೂ, ಹಾಗೆ ಮಾಡದಿದ್ದರೆ, ತೀರ್ಪಿನಲ್ಲಿ ಅದಕ್ಕಾಗಿ ವಿಶೇಷ ಕಾರಣಗಳನ್ನು ದಾಖಲಿಸಲು ನಿರ್ದೇಶಿಸುತ್ತದೆ.[4]

ಅಪರಾಧಿಗಳ ಪ್ರೊಬೇಷನ್ ಕಾಯಿದೆ, 1958

ಅಪರಾಧಿಗಳನ್ನು ಪ್ರೊಬೇಷನ್ ಮೇಲೆ ಅಥವಾ ಸೂಕ್ತ ಎಚ್ಚರಿಕೆಯ ನಂತರ ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡಲು, ಜೊತೆಗೆ ಸಂಬಂಧಿತ ವಿಷಯಗಳನ್ನು ಸುಗಮಗೊಳಿಸಲು ಪ್ರೊಬೇಷನ್ ಕಾಯಿದೆಯನ್ನು ಜಾರಿಗೊಳಿಸಲಾಯಿತು. ಇದು ಕ್ರಿಮಿನಲ್ ಪ್ರೊಸೀಜರ್ ಕೋಡ್‌ನಲ್ಲಿರುವ ನಿಬಂಧನೆಗಳಿಗೆ ಹೋಲುವ ನಿಬಂಧನೆಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ ಆದರೆ ಪ್ರೊಬೇಷನ್‌ಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಹೆಚ್ಚುವರಿ ನಿಬಂಧನೆಗಳನ್ನು ಸಹ ಪರಿಚಯಿಸುತ್ತದೆ. ಇದು ಅಪರಾಧಿಗಳ ಪ್ರೊಬೇಷನ್‌ಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ವಿವರವಾದ ನಿಬಂಧನೆಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ, ಇದು ದೇಶಾದ್ಯಂತ ಅನ್ವಯಿಸುತ್ತದೆ. ಈ ಕಾಯಿದೆಯು ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಶಿಕ್ಷೆಗೆ ಬದಲಾಗಿ ಯುವ ಮತ್ತು ಇತರ ಅಪರಾಧಿಗಳನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸಲು ನಾಲ್ಕು ಪರ್ಯಾಯ ವಿಧಾನಗಳನ್ನು ನೀಡುತ್ತದೆ, ಕೆಲವು ಷರತ್ತುಗಳನ್ನು ಪೂರೈಸಿದರೆ. ಈ ವಿಧಾನಗಳು ಹೀಗಿವೆ: (1) ಎಚ್ಚರಿಕೆಯ ನಂತರ ಬಿಡುಗಡೆ; (2) ಉತ್ತಮ ನಡವಳಿಕೆಗಾಗಿ ಬಾಂಡ್ ಪ್ರವೇಶಿಸಿದ ನಂತರ ಬಿಡುಗಡೆ, ಮೇಲ್ವಿಚಾರಣೆಯೊಂದಿಗೆ ಅಥವಾ ಇಲ್ಲದೆ, ಮತ್ತು ನ್ಯಾಯಾಲಯವು ಆದೇಶಿಸಿದಂತೆ ಸಂತ್ರಸ್ತರಿಗೆ ಪರಿಹಾರ ಮತ್ತು ವೆಚ್ಚಗಳ ಪಾವತಿಯ ಮೇಲೆ. ಅಪರಾಧಿ ಅನುಸರಿಸಲು ವಿಫಲವಾದರೆ ಬಾಂಡ್ ಷರತ್ತುಗಳನ್ನು ಮಾರ್ಪಡಿಸಲು ಮತ್ತು ದಂಡ ವಿಧಿಸಲು ನ್ಯಾಯಾಲಯಗಳಿಗೆ ಅಧಿಕಾರವಿದೆ. (3) ಇಪ್ಪತ್ತೊಂದು ವರ್ಷಕ್ಕಿಂತ ಕಡಿಮೆ ವಯಸ್ಸಿನ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳಿಗೆ, ನ್ಯಾಯಾಲಯವು ಪ್ರೊಬೇಷನ್ ಅಧಿಕಾರಿಯ ವರದಿಯನ್ನು ಕೋರದೆ ಅಥವಾ ಪರ್ಯಾಯ ನಿರ್ಧಾರಕ್ಕಾಗಿ ಕಾರಣಗಳನ್ನು ಲಿಖಿತವಾಗಿ ದಾಖಲಿಸದೆ ಜೈಲು ಶಿಕ್ಷೆ ವಿಧಿಸಲಾಗುವುದಿಲ್ಲ. (4) ಪ್ರೊಬೇಷನ್ ಮೇಲೆ ಬಿಡುಗಡೆಯಾದ ಅಪರಾಧಿಗಳು ಇತರ ಕಾನೂನುಗಳ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಅಪರಾಧ ನಿರ್ಣಯಗಳೊಂದಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಅನರ್ಹತೆಗಳಿಗೆ ಒಳಪಡುವುದಿಲ್ಲ.[5]

ಉತ್ತಮ ನಡವಳಿಕೆಯ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ಪ್ರೊಬೇಷನ್

ಅಪರಾಧಿಗಳ ಪ್ರೊಬೇಷನ್ ಕಾಯಿದೆ, 1958 ರ ಸೆಕ್ಷನ್ 4, ಅಪರಾಧಿಗಳನ್ನು ಅವರ ಉತ್ತಮ ನಡವಳಿಕೆಯ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡುವುದನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತದೆ, ಇದು ಕಾಯಿದೆಯ ಪ್ರಮುಖ ಅಂಶವಾಗಿದೆ. ಅಪರಾಧವು ಮರಣದಂಡನೆ ಅಥವಾ ಜೀವಾವಧಿ ಶಿಕ್ಷೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದರೆ ಸೆಕ್ಷನ್ 4 ಅನ್ವಯಿಸುವುದಿಲ್ಲ. ನ್ಯಾಯಾಲಯವು ಪ್ರಕರಣದ ಸಂದರ್ಭಗಳನ್ನು ನಿರ್ಧರಿಸಬೇಕು, ಅಪರಾಧದ ಸ್ವರೂಪ ಮತ್ತು ಅಪರಾಧಿಯ ನಡವಳಿಕೆಯನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಂತೆ. ನ್ಯಾಯಾಲಯವು ಅಪರಾಧಿಯನ್ನು ಪ್ರೊಬೇಷನ್ ಮೇಲೆ ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡಲು ಮೇಲ್ವಿಚಾರಣಾ ಆದೇಶವನ್ನು ಹೊರಡಿಸಬಹುದು, ಮೇಲ್ವಿಚಾರಣಾ ಅವಧಿಯು ಒಂದು ವರ್ಷಕ್ಕಿಂತ ಕಡಿಮೆಯಿಲ್ಲದೆ ಇರಬೇಕು, ಈ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ಪ್ರೊಬೇಷನ್ ಅಧಿಕಾರಿ ವ್ಯಕ್ತಿಯನ್ನು ಮೇಲ್ವಿಚಾರಣೆ ಮಾಡಬೇಕು. ಮೇಲ್ವಿಚಾರಣಾ ಆದೇಶವು ಪ್ರೊಬೇಷನ್ ಅಧಿಕಾರಿಯ ಹೆಸರನ್ನು ನಿರ್ದಿಷ್ಟಪಡಿಸಬೇಕು. ನ್ಯಾಯಾಲಯವು ಅಪರಾಧಿಗೆ ಮೂರು ವರ್ಷಗಳನ್ನು ಮೀರದ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ಕರೆದಾಗ ಹಾಜರಾಗಲು ಮತ್ತು ಶಿಕ್ಷೆಯನ್ನು ಸ್ವೀಕರಿಸಲು ಜಾಮೀನುದಾರರೊಂದಿಗೆ ಅಥವಾ ಇಲ್ಲದೆ ಬಾಂಡ್ ಅನ್ನು ಕಾರ್ಯಗತಗೊಳಿಸಲು ಅಗತ್ಯವಿರಬಹುದು. ಮೇಲ್ವಿಚಾರಣಾ ಆದೇಶದಲ್ಲಿ ಷರತ್ತುಗಳನ್ನು ವಿಧಿಸಬಹುದು, ಮತ್ತು ನ್ಯಾಯಾಲಯವು ಈ ನಿಯಮಗಳನ್ನು ಅಪರಾಧಿಗೆ ವಿವರಿಸಬೇಕು. ಮೇಲ್ವಿಚಾರಣಾ ಆದೇಶವನ್ನು ಅಪರಾಧಿಗೆ ತಕ್ಷಣವೇ ಒದಗಿಸಬೇಕು. ನ್ಯಾಯಾಲಯವು ಸೆಕ್ಷನ್ 4 ಅನ್ನು ಅನ್ವಯಿಸುವಾಗ, ಅಪರಾಧದ ತೀವ್ರತೆ ಮತ್ತು ವೈಯಕ್ತಿಕ ಸಂದರ್ಭಗಳನ್ನು ಗಣನೆಗೆ ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳಬೇಕು.[6] ಉದಾಹರಣೆಗೆ, ಅಪಹರಣ ಮತ್ತು ಅತ್ಯಾಚಾರದಂತಹ ಘೋರ ಅಪರಾಧಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡ ಪ್ರಕರಣಗಳಲ್ಲಿ, ಅಪರಾಧದ ಗಂಭೀರತೆಯ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ನ್ಯಾಯಾಲಯಗಳು ಪ್ರೊಬೇಷನ್ ನಿರಾಕರಿಸಿವೆ.[7] ಇದಕ್ಕೆ ವಿರುದ್ಧವಾಗಿ, ಪ್ರತಿವಾದಿಯ ನಡವಳಿಕೆ ಮತ್ತು ಅಪರಾಧದ ಸ್ವರೂಪವನ್ನು ಪರಿಗಣಿಸಿ ನ್ಯಾಯಾಲಯವು ಸೂಕ್ತವೆಂದು ಭಾವಿಸುವ ಸಂದರ್ಭಗಳಲ್ಲಿ, ಸಂದರ್ಭಗಳ ಸಂಪೂರ್ಣ ಮೌಲ್ಯಮಾಪನದ ನಂತರ ಪ್ರೊಬೇಷನ್ ನೀಡಬಹುದು.

ಪ್ರೊಬೇಷನ್ ಅಧಿಕಾರಿಗಳ ಪಾತ್ರ

ರಾಜ್ಯ ಸರ್ಕಾರ ಅಥವಾ ಗುರುತಿಸಲ್ಪಟ್ಟ ಸಂಘಗಳಿಂದ ನೇಮಕಗೊಂಡ ಪ್ರೊಬೇಷನ್ ಅಧಿಕಾರಿಗಳು ಕಾಯಿದೆಯ ಅನುಷ್ಠಾನದಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖ ಪಾತ್ರ ವಹಿಸುತ್ತಾರೆ. ಅವರು ಆರೋಪಿ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳ ಸಂದರ್ಭಗಳನ್ನು ವಿಚಾರಣೆ ಮಾಡುತ್ತಾರೆ, ಪ್ರೊಬೇಷನರ್‌ಗಳನ್ನು ಮೇಲ್ವಿಚಾರಣೆ ಮಾಡುತ್ತಾರೆ, ಪರಿಹಾರ ಪಾವತಿಗಳಿಗೆ ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತಾರೆ ಮತ್ತು ಇತರ ನಿಗದಿಪಡಿಸಿದ ಕರ್ತವ್ಯಗಳನ್ನು ಪೂರೈಸುತ್ತಾರೆ. ಈ ಅಧಿಕಾರಿಗಳನ್ನು ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಸೇವಕರೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಕಾಯಿದೆಯ ಪ್ರಕಾರ, ಪ್ರೊಬೇಷನರಿ ಕ್ರಮಗಳ ಅನುಷ್ಠಾನವನ್ನು ಸುಗಮಗೊಳಿಸುವಲ್ಲಿ ಪ್ರೊಬೇಷನ್ ಅಧಿಕಾರಿಗಳ ಪಾತ್ರವು ಬಹುಮುಖಿ ಮತ್ತು ನಿರ್ಣಾಯಕವಾಗಿದೆ. ಕಾಯಿದೆಯಲ್ಲಿ ನಿರ್ದಿಷ್ಟಪಡಿಸಿದಂತೆ ಅವರ ಕರ್ತವ್ಯಗಳು ಮತ್ತು ಕಾರ್ಯಗಳು ಈ ಕೆಳಗಿನಂತಿವೆ:

  • ವಿಚಾರಣೆಗಳನ್ನು ನಡೆಸುವುದು: ಪ್ರೊಬೇಷನ್ ಅಧಿಕಾರಿಗಳಿಗೆ ಆರೋಪಿ ವ್ಯಕ್ತಿಯ ಜೀವನದ ವಿವಿಧ ಅಂಶಗಳನ್ನು, ಅವರ ನಡವಳಿಕೆ, ಪೂರ್ವಜರು ಮತ್ತು ಮನೆಯ ಪರಿಸರ ಸೇರಿದಂತೆ, ವಿಚಾರಣೆ ಮಾಡುವ ಕಾರ್ಯವನ್ನು ವಹಿಸಲಾಗಿದೆ. ಈ ವಿಚಾರಣೆಗಳು ಪ್ರೊಬೇಷನ್‌ಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ ತಿಳುವಳಿಕೆಯುಳ್ಳ ನಿರ್ಧಾರಗಳನ್ನು ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳಲು ನ್ಯಾಯಾಲಯಕ್ಕೆ ಸಮಗ್ರ ಮಾಹಿತಿಯನ್ನು ಒದಗಿಸುವ ಗುರಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿವೆ.
  • ವರದಿಗಳನ್ನು ಸಲ್ಲಿಸುವುದು: ತಮ್ಮ ವಿಚಾರಣೆಗಳನ್ನು ಪೂರ್ಣಗೊಳಿಸಿದ ನಂತರ, ಪ್ರೊಬೇಷನ್ ಅಧಿಕಾರಿಗಳು ಸಂಬಂಧಪಟ್ಟ ನ್ಯಾಯಾಲಯಕ್ಕೆ ಪೂರ್ವ-ಶಿಕ್ಷೆ ವಿಚಾರಣಾ ವರದಿಯನ್ನು ಸಲ್ಲಿಸಬೇಕು. ಕಾಯಿದೆಯು ನಿಗದಿಪಡಿಸಿದಂತೆ ಫಾರ್ಮ್-II ರಲ್ಲಿ ಆಗಾಗ್ಗೆ ಸಿದ್ಧಪಡಿಸಲಾದ ಈ ವರದಿಯು, ಅಪರಾಧಿಯ ಸುತ್ತಲಿನ ಸಂದರ್ಭಗಳನ್ನು ಅರ್ಥಮಾಡಿಕೊಳ್ಳಲು ಮತ್ತು ಕಾಯಿದೆಯ ಸೆಕ್ಷನ್ 3 ಅಥವಾ ಸೆಕ್ಷನ್ 4 ರ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಸೂಕ್ತ ಕ್ರಮವನ್ನು ನಿರ್ಧರಿಸಲು ನ್ಯಾಯಾಲಯಕ್ಕೆ ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತದೆ.
  • ಪ್ರೊಬೇಷನರ್‌ಗಳನ್ನು ಮೇಲ್ವಿಚಾರಣೆ ಮಾಡುವುದು: ಒಮ್ಮೆ ಒಬ್ಬ ವ್ಯಕ್ತಿಯನ್ನು ಪ್ರೊಬೇಷನ್ ಮೇಲೆ ಇರಿಸಿದ ನಂತರ, ಪ್ರೊಬೇಷನ್ ಅಧಿಕಾರಿಗಳು ಅವರ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳು ಮತ್ತು ನಡವಳಿಕೆಯನ್ನು ಮೇಲ್ವಿಚಾರಣೆ ಮಾಡುವ ಜವಾಬ್ದಾರಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತಾರೆ. ಈ ಮೇಲ್ವಿಚಾರಣೆಯು ಪ್ರೊಬೇಷನರ್‌ಗಳು ನ್ಯಾಯಾಲಯವು ನಿಗದಿಪಡಿಸಿದ ಷರತ್ತುಗಳನ್ನು ಅನುಸರಿಸುವುದನ್ನು ಮತ್ತು ಸಮಾಜಕ್ಕೆ ಪುನರ್ವಸತಿ ಮತ್ತು ಪುನರ್ಏಕೀಕರಣದ ಕಡೆಗೆ ಸಕಾರಾತ್ಮಕ ಪ್ರಗತಿಯನ್ನು ಸಾಧಿಸುವುದನ್ನು ಖಚಿತಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳುವ ಗುರಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ.
  • ಪ್ರಗತಿ ವರದಿ: ಪ್ರೊಬೇಷನ್ ಅಧಿಕಾರಿಗಳು ತಮ್ಮ ಮೇಲ್ವಿಚಾರಣೆಯಲ್ಲಿರುವ ಪ್ರೊಬೇಷನರ್‌ಗಳ ಪ್ರಗತಿಯ ಬಗ್ಗೆ ನಿಯಮಿತವಾಗಿ ಸಂಬಂಧಿತ ನ್ಯಾಯಾಲಯಕ್ಕೆ ವರದಿಗಳನ್ನು ಸಲ್ಲಿಸಬೇಕು. ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಮಾಸಿಕ ಅಥವಾ ತ್ರೈಮಾಸಿಕ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ಒದಗಿಸಲಾದ ಮತ್ತು ಫಾರ್ಮ್-IV ರಲ್ಲಿ ಸಿದ್ಧಪಡಿಸಲಾದ ಈ ವರದಿಗಳು, ನ್ಯಾಯಾಲಯಕ್ಕೆ ಪ್ರೊಬೇಷನರ್‌ನ ಅನುಸರಣೆಯನ್ನು ಮೇಲ್ವಿಚಾರಣೆ ಮಾಡಲು ಮತ್ತು ಅವರ ಪುನರ್ವಸತಿ ಪ್ರಗತಿಯನ್ನು ನಿರ್ಧರಿಸಲು ಅನುಮತಿಸುತ್ತವೆ.
  • ಪರಿಹಾರ ಮತ್ತು ವೆಚ್ಚಗಳಿಗೆ ಸಹಾಯ: ಪ್ರೊಬೇಷನ್ ಅಧಿಕಾರಿಗಳು ತಮ್ಮ ಪ್ರೊಬೇಷನರಿ ಷರತ್ತುಗಳ ಭಾಗವಾಗಿ ನ್ಯಾಯಾಲಯವು ಆದೇಶಿಸಿದ ಯಾವುದೇ ಪರಿಹಾರ ಪಾವತಿಗಳು ಅಥವಾ ವೆಚ್ಚಗಳನ್ನು ಪೂರೈಸುವಲ್ಲಿ ಪ್ರೊಬೇಷನರ್‌ಗಳಿಗೆ ಸಲಹೆ ನೀಡುವ ಮತ್ತು ಸಹಾಯ ಮಾಡುವ ಪಾತ್ರವನ್ನು ವಹಿಸುತ್ತಾರೆ.
  • ಉದ್ಯೋಗಾವಕಾಶಗಳನ್ನು ಸುಗಮಗೊಳಿಸುವುದು: ಅಗತ್ಯವಿರುವ ಸಂದರ್ಭಗಳಲ್ಲಿ, ಪ್ರೊಬೇಷನ್ ಅಧಿಕಾರಿಗಳು ತಮ್ಮ ಮೇಲ್ವಿಚಾರಣೆಯಲ್ಲಿರುವ ಪ್ರೊಬೇಷನರ್‌ಗಳಿಗೆ ಸೂಕ್ತ ಉದ್ಯೋಗಾವಕಾಶಗಳನ್ನು ಪಡೆಯಲು ಪ್ರಯತ್ನಗಳನ್ನು ಮಾಡಬೇಕೆಂದು ನಿರೀಕ್ಷಿಸಲಾಗಿದೆ. ಈ ಅಂಶವು ಅಪರಾಧಿಯ ಪುನರ್ವಸತಿ ಮತ್ತು ಸಮಾಜಕ್ಕೆ ಯಶಸ್ವಿ ಪುನರ್ಏಕೀಕರಣವನ್ನು ಬೆಂಬಲಿಸುವ ಗುರಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ.
  • ದಾಖಲೆ ನಿರ್ವಹಣೆ ಮತ್ತು ಆಡಳಿತಾತ್ಮಕ ಕಾರ್ಯಗಳು: ಪ್ರೊಬೇಷನ್ ಅಧಿಕಾರಿಗಳು ದೈನಂದಿನ ಡೈರಿಗಳು, ಪ್ರೊಬೇಷನರ್‌ಗಳ ಪ್ರಕರಣ ಕಡತಗಳು ಮತ್ತು ಇತರ ಸಂಬಂಧಿತ ನೋಂದಣಿಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಂತೆ ವಿವಿಧ ದಾಖಲೆಗಳನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸಬೇಕು. ಈ ದಾಖಲೆಗಳು ಪ್ರೊಬೇಷನರ್‌ಗಳ ಪ್ರಗತಿಯನ್ನು ಟ್ರ್ಯಾಕ್ ಮಾಡಲು ಮತ್ತು ಕಾಯಿದೆಯ ನಿಬಂಧನೆಗಳ ಅನುಸರಣೆಯನ್ನು ಖಚಿತಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತವೆ.

ಇದಲ್ಲದೆ, ಕಾಯಿದೆ ಅಥವಾ ಸಂಬಂಧಿತ ನಿಯಮಗಳ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ನಿಗದಿಪಡಿಸಬಹುದಾದ ಯಾವುದೇ ಇತರ ಕರ್ತವ್ಯಗಳನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸಲು ಪ್ರೊಬೇಷನ್ ಅಧಿಕಾರಿಗಳಿಗೆ ಕಡ್ಡಾಯಗೊಳಿಸಲಾಗಿದೆ. ಈ ನಿಬಂಧನೆಯು ಪ್ರೊಬೇಷನರ್‌ಗಳ ವೈವಿಧ್ಯಮಯ ಅಗತ್ಯಗಳನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸುವಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ಪ್ರೊಬೇಷನರಿ ಕ್ರಮಗಳ ಪರಿಣಾಮಕಾರಿ ಅನುಷ್ಠಾನದಲ್ಲಿ ನಮ್ಯತೆಯನ್ನು ಖಚಿತಪಡಿಸುತ್ತದೆ.[8]

ನ್ಯಾಯಾಲಯದ ನಡಾವಳಿಗಳು ಮತ್ತು ಪ್ರೊಬೇಷನ್ ಆದೇಶಗಳು:

ಕಾಯಿದೆಯ ಸೆಕ್ಷನ್ 4 ನ್ಯಾಯಾಲಯಗಳು, ಒಬ್ಬ ವ್ಯಕ್ತಿಯ ಪ್ರೊಬೇಷನ್ ಅವಧಿಯ ಮುಂದುವರಿಕೆಯ ಬಗ್ಗೆ ನಿರ್ಧರಿಸುವಾಗ, ಪ್ರೊಬೇಷನ್ ಅಧಿಕಾರಿಯ ರಹಸ್ಯ ವರದಿಗಳನ್ನು ಪರಿಗಣಿಸಬೇಕು ಎಂದು ಕಡ್ಡಾಯಗೊಳಿಸುತ್ತದೆ. ಪ್ರೊಬೇಷನ್ ಅಧಿಕಾರಿಯ ಅರ್ಜಿಯ ಮೇಲೆ ಅಪರಾಧಿಯ ಬಾಂಡ್‌ನ ಷರತ್ತುಗಳನ್ನು ಮಾರ್ಪಡಿಸಲು ಸಹ ನ್ಯಾಯಾಲಯಗಳಿಗೆ ಅಧಿಕಾರವಿದೆ. ಈ ಕಾಯಿದೆಯು ನ್ಯಾಯಾಲಯಗಳಿಗೆ ಪ್ರೊಬೇಷನ್ ಅಧಿಕಾರಿಗಳನ್ನು ನೇಮಿಸಲು ಮತ್ತು ಪ್ರೊಬೇಷನ್ ಮೇಲೆ ಇರಿಸಿದ ಅಪರಾಧಿಗಳನ್ನು ಮೇಲ್ವಿಚಾರಣೆ ಮಾಡಲು ನಿರ್ದೇಶಿಸಲು ಅಧಿಕಾರ ನೀಡುತ್ತದೆ. ನ್ಯಾಯಾಲಯಗಳು, ಅಪರಾಧಿಯನ್ನು ಪ್ರೊಬೇಷನ್ ಮೇಲೆ ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡಿದ ನಂತರ, ಅಪರಾಧದಿಂದ ಉಂಟಾದ ಯಾವುದೇ ನಷ್ಟ ಅಥವಾ ಗಾಯಕ್ಕೆ ಪರಿಹಾರ ಪಾವತಿಗಾಗಿ ಏಕಕಾಲದಲ್ಲಿ ಆದೇಶಗಳನ್ನು ಹೊರಡಿಸಬಹುದು. ಪರಿಹಾರದ ಮೊತ್ತವು ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ನ್ಯಾಯಾಲಯದ ವಿವೇಚನೆಯ ಮೇಲೆ ಅವಲಂಬಿತವಾಗಿರುತ್ತದೆ.[9] ನ್ಯಾಯಾಲಯವು ನಿರ್ಧರಿಸಿದ ಈ ಪರಿಹಾರವನ್ನು ಸಂಬಂಧಿತ ಕ್ರಿಮಿನಲ್ ಪ್ರೊಸೀಜರ್ ಕೋಡ್ ಕಾರ್ಯವಿಧಾನಗಳ ಮೂಲಕ ದಂಡವಾಗಿ ಸಂಗ್ರಹಿಸಬಹುದು. ಸಂಬಂಧಿತ ಮೊಕದ್ದಮೆಗಳನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸುವ ಸಿವಿಲ್ ನ್ಯಾಯಾಲಯಗಳು ಹಾನಿಗಳನ್ನು ನಿರ್ಧರಿಸುವಾಗ ಪಾವತಿಸಿದ ಯಾವುದೇ ಪರಿಹಾರವನ್ನು ಪರಿಗಣಿಸಬೇಕು.

ಶಿಕ್ಷೆ ಮತ್ತು ಅಪೀಲು ನ್ಯಾಯವ್ಯಾಪ್ತಿ:

ಸೆಕ್ಷನ್ 6 ನ್ಯಾಯಾಲಯಗಳಿಗೆ ಪ್ರೊಬೇಷನ್‌ಗೆ ಅರ್ಹರಾದ ಇಪ್ಪತ್ತೊಂದು ವರ್ಷಕ್ಕಿಂತ ಕಡಿಮೆ ವಯಸ್ಸಿನ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳಿಗೆ ಶಿಕ್ಷೆ ವಿಧಿಸಲು ಕಾರಣಗಳನ್ನು ದಾಖಲಿಸಲು ಅಗತ್ಯವಿದೆ. ಕಾಯಿದೆಯ ಅಡಿಯಲ್ಲಿನ ಆದೇಶಗಳನ್ನು ವಿಚಾರಣಾ ನ್ಯಾಯಾಲಯಗಳು ಮಾತ್ರವಲ್ಲದೆ ಅಪೀಲು ಅಥವಾ ಪರಿಷ್ಕರಣೆ ಪ್ರಕರಣಗಳಲ್ಲಿ ಉನ್ನತ ನ್ಯಾಯಾಲಯಗಳು ಸಹ ಹೊರಡಿಸಬಹುದು. ಅಪೀಲು ನ್ಯಾಯಾಲಯಗಳು ಮೂಲ ನ್ಯಾಯಾಲಯವು ಪ್ರೊಬೇಷನ್ ನಿಬಂಧನೆಗಳನ್ನು ಅನ್ವಯಿಸಲು ನಿರಾಕರಿಸಿದ ಪ್ರಕರಣಗಳನ್ನು ಪರಿಶೀಲಿಸಬಹುದು. ಆದಾಗ್ಯೂ, ಅವು ಮೂಲ ನ್ಯಾಯಾಲಯಕ್ಕಿಂತ ಕಠಿಣ ಶಿಕ್ಷೆಗಳನ್ನು ವಿಧಿಸಲು ಸಾಧ್ಯವಿಲ್ಲ.

ಅನರ್ಹತೆ ಮತ್ತು ಸರ್ಕಾರದ ನಿಯಮಗಳು:

ಕಾಯಿದೆಯ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಅಪರಾಧಕ್ಕಾಗಿ ನಿರ್ವಹಿಸಲ್ಪಟ್ಟ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳು ಇತರ ಕಾನೂನುಗಳ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಅಪರಾಧ ನಿರ್ಣಯಗಳಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಅನರ್ಹತೆಗಳಿಗೆ ಒಳಪಡುವುದಿಲ್ಲ. ಆದಾಗ್ಯೂ, ನಂತರ ಮೂಲ ಅಪರಾಧಕ್ಕಾಗಿ ಶಿಕ್ಷೆಗೊಳಗಾದರೆ, ಈ ನಿಬಂಧನೆ ಅನ್ವಯಿಸುವುದಿಲ್ಲ. ರಾಜ್ಯ ಸರ್ಕಾರವು, ಕೇಂದ್ರ ಸರ್ಕಾರದ ಅನುಮೋದನೆಯೊಂದಿಗೆ, ಪ್ರೊಬೇಷನ್ ಅಧಿಕಾರಿಗಳ ನೇಮಕಾತಿ, ಕರ್ತವ್ಯಗಳು ಮತ್ತು ಸಂಭಾವನೆ ಸೇರಿದಂತೆ ಕಾಯಿದೆಯ ಅನುಷ್ಠಾನದ ವಿವಿಧ ಅಂಶಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡ ನಿಯಮಗಳನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಬಹುದು.

ಇತರ ಕಾನೂನುಗಳಿಗೆ ಸಂಬಂಧ:

ಈ ಕಾಯಿದೆಯು ಸುಧಾರಣಾ ಶಾಲೆಗಳು, ಬಾಲಾಪರಾಧಿಗಳು, ಅಥವಾ ಬೋರ್ಸ್ಟಾಲ್ ಶಾಲೆಗಳಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ನಿಬಂಧನೆಗಳನ್ನು ಅತಿಕ್ರಮಿಸುವುದಿಲ್ಲ. ಈ ಕಾಯಿದೆಯನ್ನು ಜಾರಿಗೊಳಿಸಿದ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ, ಸೆಕ್ಷನ್ 18 ರ ನಿಬಂಧನೆಗಳಿಗೆ ಒಳಪಟ್ಟು, ಸಂಹಿತೆಯ ಸೆಕ್ಷನ್ 562 ಅನ್ವಯಿಸುವುದಿಲ್ಲ.

ವಿವಿಧ ರಾಜ್ಯಗಳು ಮಾಡಿದ ನಿಯಮಗಳು

ಕಾಯಿದೆಯ ಸೆಕ್ಷನ್ 17 ರಾಜ್ಯಗಳ ಸರ್ಕಾರಗಳಿಗೆ, ಕೇಂದ್ರ ಸರ್ಕಾರದ ಅನುಮೋದನೆಯೊಂದಿಗೆ, ಅಧಿಕೃತ ಗೆಜೆಟ್‌ನಲ್ಲಿ ಅಧಿಸೂಚನೆಯ ಮೂಲಕ, ಈ ಕಾಯಿದೆಯ ಉದ್ದೇಶವನ್ನು ಮತ್ತಷ್ಟು ಪೂರೈಸಲು ನಿಯಮಗಳನ್ನು ಮಾಡಲು ಅನುಮತಿ ನೀಡುತ್ತದೆ. ಈ ವಿಷಯದಲ್ಲಿ ಕೆಲವು ನಿಯಮಗಳನ್ನು ಮಾಡಿದ ಕೆಲವು ರಾಜ್ಯಗಳು ಈ ಕೆಳಗಿನವು:

  • ಪಂಜಾಬ್[10]
  • ಕೇರಳ[11]
  • ಒರಿಸ್ಸಾ[12]
  • ಗೋವಾ[13]
  • ಉತ್ತರಾಖಂಡ[14]
  • ತ್ರಿಪುರ[15]

ಜೆಜೆ ಕಾಯಿದೆ, 2015

ಈ ಕಾಯಿದೆಯು ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಬಾಲಾಪರಾಧಿಗಳು ಮತ್ತು ಅವರಿಗೆ ಪ್ರೊಬೇಷನ್ ನೀಡುವ ಬಗ್ಗೆ ವ್ಯವಹರಿಸುತ್ತದೆ. ಕಾಯಿದೆಯ ಸೆಕ್ಷನ್ 13 ರ ಪ್ರಕಾರ, ಅಪರಾಧಕ್ಕಾಗಿ ಬಾಲಾಪರಾಧಿಯನ್ನು ಬಂಧಿಸಿದ ಬಗ್ಗೆ ಪ್ರೊಬೇಷನ್ ಅಧಿಕಾರಿಗೆ ಮಾಹಿತಿ ನೀಡಬೇಕು, ಇದರಿಂದ ವಿಚಾರಣೆಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಮಾಹಿತಿಯನ್ನು ಬಾಲಾಪರಾಧಿಯ ಬಗ್ಗೆ ಕಂಡುಹಿಡಿಯಬಹುದು.

ಕಾಯಿದೆಯ ಸೆಕ್ಷನ್ 15 ವಿಚಾರಣೆ ಪೂರ್ಣಗೊಂಡ ನಂತರ ಬಾಲಾಪರಾಧಿಗೆ ಪ್ರೊಬೇಷನ್ ನೀಡುವ ಬಗ್ಗೆ ವ್ಯವಹರಿಸುತ್ತದೆ. ಪ್ರೊಬೇಷನ್‌ಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಉಳಿದ ನಿಯಮಗಳು ಪ್ರೊಬೇಷನ್‌ನ ಸಾಮಾನ್ಯ ನಿಬಂಧನೆಗಳಂತೆಯೇ ಇವೆ.

ಪ್ರೊಬೇಷನ್‌ಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಪ್ರಕರಣ ಕಾನೂನುಗಳು

ಪ್ರೊಬೇಷನ್‌ಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ತತ್ವಗಳನ್ನು ನಿಗದಿಪಡಿಸಿದ ಕೆಲವು ಪ್ರಕರಣ ಕಾನೂನುಗಳು ಈ ಕೆಳಗಿನವು:

ಜುಗಲ್ ಕಿಶೋರ್ ಪ್ರಸಾದ್ ವಿ. ಸ್ಟೇಟ್ ಆಫ್ ಬಿಹಾರ[16]

ಈ ಪ್ರಕರಣದಲ್ಲಿ ನ್ಯಾಯಾಲಯವು, ಅಪರಾಧಿಗಳ ಪ್ರೊಬೇಷನ್ ಕಾಯಿದೆಯ ಸೆಕ್ಷನ್ 4 ರ ಪ್ರಯೋಜನವು ಮರಣದಂಡನೆ ಅಥವಾ ಜೀವಾವಧಿ ಶಿಕ್ಷೆಗೆ ಗುರಿಯಾಗದ ಅಪರಾಧವನ್ನು ಮಾಡಿದ ತಪ್ಪಿತಸ್ಥರೆಂದು ಕಂಡುಬಂದ ವ್ಯಕ್ತಿಗೆ ಮಾತ್ರ ಅನ್ವಯಿಸುತ್ತದೆ ಎಂದು ತೀರ್ಪು ನೀಡಿತು.

ಚನ್ನಿ ವಿ. ಸ್ಟೇಟ್ ಆಫ್ ಉತ್ತರ ಪ್ರದೇಶ[17]

ನ್ಯಾಯಾಲಯವು, ಪ್ರೊಬೇಷನ್ ಕಾಯಿದೆಯ ನಿಬಂಧನೆಗಳು ಅನ್ವಯಿಸುವಲ್ಲಿ, ಕ್ರಿಮಿನಲ್ ಪ್ರೊಸೀಜರ್ ಕೋಡ್‌ನ ಸೆಕ್ಷನ್ 360 ರ ಬಳಕೆಯನ್ನು ಮಾಡಬಾರದು ಎಂದು ತೀರ್ಪು ನೀಡಿತು. ಅಂತಹ ಅನ್ವಯದ ಸಂದರ್ಭಗಳಲ್ಲಿ, ಇದು ಅತ್ಯಂತ ಅನಪೇಕ್ಷಿತ ಪರಿಣಾಮಗಳಿಗೆ ಕಾರಣವಾಗುವ ಅಕ್ರಮವಾಗಿರುತ್ತದೆ, ಇದನ್ನು ಪ್ರೊಬೇಷನ್ ಕಾಯಿದೆ ಮತ್ತು ಕೋಡ್ ಅನ್ನು ಹುಟ್ಟುಹಾಕಿದ ಶಾಸನಸಭೆಯು ತಪ್ಪಿಸಲು ಬಯಸಿತು. ಪ್ರೊಬೇಷನ್ ಕಾಯಿದೆಯ ನಿಬಂಧನೆಗಳು ತಮ್ಮದೇ ಆದ ಪ್ರಾಮುಖ್ಯತೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿವೆ.

ಇನ್ ರೀ: ಜಾಮೀನು ನೀಡಿಕೆ ನೀತಿ ಕಾರ್ಯತಂತ್ರ, ಸ್ವಯಂ ಪ್ರೇರಿತ ರಿಟ್ ಅರ್ಜಿ (ಕ್ರಿಮಿನಲ್) ನಂ.4/2021, 14-09-2022 ರಂದು ನಿರ್ಧರಿಸಲಾಗಿದೆ[18]

ಈ ಪ್ರಕರಣದಲ್ಲಿ, ನ್ಯಾಯಾಲಯವು ಪ್ರೊಬೇಷನ್ ಮತ್ತು ಕೈದಿಗಳ ಶಿಕ್ಷೆಯ ಕಡಿತಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ ಕೆಲವು ಸಲಹೆಗಳನ್ನು ನೀಡಿದೆ. ಪ್ರೊಬೇಷನ್‌ಗೆ ಸೂಕ್ತವಾದ ಪ್ರಕರಣದ ಗುರುತಿಸುವಿಕೆಯ ನಂತರದ ಹಂತಕ್ಕಾಗಿ ಮಾತ್ರವಲ್ಲದೆ, ವಿಚಾರಣಾಪೂರ್ವ ಹಂತದಲ್ಲಿ ಬಾಕಿ ಇರುವ ಪ್ರಕರಣಗಳನ್ನು ಗುರುತಿಸಲು ಪ್ರತಿ ಜಿಲ್ಲೆಯಲ್ಲಿ ನ್ಯಾಯಾಂಗ ಮ್ಯಾಜಿಸ್ಟ್ರೇಟ್ 1 ನೇ ದರ್ಜೆ, ಮುಖ್ಯ ನ್ಯಾಯಾಂಗ ಮ್ಯಾಜಿಸ್ಟ್ರೇಟ್ ಅಥವಾ ಹೆಚ್ಚುವರಿ ಸಿಜೆಎಂ, ಮತ್ತು ಸೆಷನ್ಸ್ ನ್ಯಾಯಾಲಯವನ್ನು ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡಲು ಸಹ ಸಲಹೆ ನೀಡಿದೆ, ಮತ್ತು ಆರೋಪಿಯ ವಿರುದ್ಧ ಗರಿಷ್ಠ 7 ವರ್ಷಗಳ ಜೈಲು ಶಿಕ್ಷೆ ವಿಧಿಸಬಹುದಾದ ಅಪರಾಧಗಳಿಗೆ ಆರೋಪಪತ್ರ ಸಲ್ಲಿಸಲಾದ/ಆರೋಪಿಸಲಾದ ಪ್ರಕರಣಗಳನ್ನು ಗುರುತಿಸಲು ಮತ್ತು ಕ್ರಿಮಿನಲ್ ಪ್ರೊಸೀಜರ್ ಕೋಡ್, 1973 (CrPC) ನ ಸೆಕ್ಷನ್ 265-A ನಲ್ಲಿ ಉಲ್ಲೇಖಿಸಲಾದ ಪ್ರಕರಣಗಳನ್ನು, ಅಂದರೆ 11.07.2006 ದಿನಾಂಕದ ಅಧಿಸೂಚನೆಯ ಮೂಲಕ ಕೇಂದ್ರ ಸರ್ಕಾರವು ಸೂಚಿಸಿದ ಅಪರಾಧಗಳು ಅಥವಾ ಮಹಿಳೆಯರ ವಿರುದ್ಧ ಅಥವಾ 14 ವರ್ಷಕ್ಕಿಂತ ಕಡಿಮೆ ವಯಸ್ಸಿನ ಮಕ್ಕಳು/ಮಕ್ಕಳ ವಿರುದ್ಧ ಎಸಗಿದ ಅಪರಾಧಗಳನ್ನು ಹೊರತುಪಡಿಸಲು ಸಹ ಸಲಹೆ ನೀಡಿದೆ. ಗುರುತಿಸಲಾದ ಈ ಪ್ರಕರಣಗಳನ್ನು ನಂತರ ಅಪರಾಧಿಗಳ ಪ್ರೊಬೇಷನ್ ಕಾಯಿದೆಯ ನಿಬಂಧನೆಗಳ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ವಿಲೇವಾರಿ ಮಾಡಲು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಮೊದಲ ಬಾರಿ ಅಪರಾಧಿಗಳ ಪ್ರಕರಣಗಳನ್ನು ಮಾತ್ರ ಕೈಗೆತ್ತಿಕೊಳ್ಳಲಾಗುತ್ತದೆ. ನಂತರ ನ್ಯಾಯಾಲಯವು ಆರೋಪಿಗೆ ಕಾಯಿದೆಯ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಅವನ ಹಕ್ಕುಗಳನ್ನು ತಿಳಿಸಬೇಕು ಮತ್ತು ಈ ವಿಷಯದಲ್ಲಿ ಅವನಿಗೆ/ಅವಳಿಗೆ ಅಗತ್ಯವಿರುವ ಯಾವುದೇ ಇತರ ಮಾಹಿತಿಯೊಂದಿಗೆ ಸಹಾಯ ಮಾಡಬೇಕು. ನ್ಯಾಯಾಲಯವು ಈ ಸಂಪೂರ್ಣ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಗೆ ಒಂದು ಕಾಲಮಿತಿಯನ್ನು ಸಹ ಒದಗಿಸಿದೆ. ನ್ಯಾಯಾಲಯವು ಶಿಕ್ಷೆಯ ಕಡಿತವನ್ನು ನೀಡಬಹುದಾದ ಪ್ರಕರಣಗಳಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ ಸಲಹೆಗಳನ್ನು ಸಹ ಒದಗಿಸಿದೆ.

ಮಸರುಲ್ಲಾ ವಿ. ಸ್ಟೇಟ್ ಆಫ್ ತಮಿಳುನಾಡು[19]

ನ್ಯಾಯಾಲಯವು, ವಿಚಾರಣಾ ನ್ಯಾಯಾಲಯವು ಅಪರಾಧಿಯ ವಯಸ್ಸನ್ನು ತಪ್ಪಾಗಿ ನಿರ್ಧರಿಸಿದೆ ಮತ್ತು ಅಪರಾಧಿಗಳ ಪ್ರೊಬೇಷನ್ ಕಾಯಿದೆಯ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಪ್ರೊಬೇಷನ್ ನೀಡಿಕೆ ಮತ್ತು ಸೆಕ್ಷನ್ 397 ಐಪಿಸಿ (ಮರಣ ಅಥವಾ ಗಂಭೀರ ಗಾಯವನ್ನು ಉಂಟುಮಾಡುವ ಪ್ರಯತ್ನದೊಂದಿಗೆ ದರೋಡೆ ಅಥವಾ ಡಕಾಯಿತಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ) ಪ್ರಕಾರ 7 ವರ್ಷಗಳ ಶಾಸನಬದ್ಧ ಕನಿಷ್ಠ ಶಿಕ್ಷೆಯ ನಡುವೆ ಯಾವುದೇ ಪರೀಕ್ಷೆಯನ್ನು ನಡೆಸಲಾಗಿಲ್ಲ ಎಂದು ಕಂಡುಕೊಂಡಿದೆ. ಈ ಸೆಕ್ಷನ್‌ಗಳ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಆರೋಪಿಸಲಾಗಿದ್ದರೂ, ಅಪೀಲುದಾರರಿಗೆ ಅಪರಾಧಿಗಳ ಪ್ರೊಬೇಷನ್ ಕಾಯಿದೆಯ ಸೆಕ್ಷನ್ 4 ಮತ್ತು 6 ರ ಪ್ರಯೋಜನವನ್ನು ಅನುಮತಿಸಲಾಯಿತು.

ರಾಮಮೂರ್ತಿ ವಿ. ಕರ್ನಾಟಕ ರಾಜ್ಯ[20]

ಅಪರಾಧಿಗಳ ಪ್ರೊಬೇಷನ್ ಕಾಯಿದೆಯ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಒಬ್ಬ ವ್ಯಕ್ತಿಯನ್ನು ಪ್ರೊಬೇಷನ್ ಮೇಲೆ ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡುವುದು ಶಿಕ್ಷೆಯ ಅಮಾನತಿಗೆ ಕಾರಣವಾಗುತ್ತದೆ. ಇದರರ್ಥ ಜೈಲಿನಲ್ಲಿ ಸಂಪೂರ್ಣ ಶಿಕ್ಷೆಯನ್ನು ಅನುಭವಿಸುವ ಬದಲು, ವ್ಯಕ್ತಿಯನ್ನು ಪ್ರೊಬೇಷನರಿ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ಉತ್ತಮ ನಡವಳಿಕೆಯನ್ನು ಕಾಯ್ದುಕೊಳ್ಳುವಂತಹ ಕೆಲವು ಷರತ್ತುಗಳ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡಲಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ಷರತ್ತುಗಳನ್ನು ಪಾಲಿಸಲು ವಿಫಲವಾದರೆ ವ್ಯಕ್ತಿಯನ್ನು ಮತ್ತೆ ಜೈಲಿಗೆ ಕಳುಹಿಸಬಹುದು. ಮ್ಯಾಜಿಸ್ಟ್ರೇಟ್‌ಗಳು ಅಪರಾಧದ ಸ್ವರೂಪ ಮತ್ತು ಗಂಭೀರತೆ, ಹಾಗೆಯೇ ಅಪರಾಧಿಯನ್ನು ಪುನರ್ವಸತಿ ಮಾಡುವ ಸಾಮರ್ಥ್ಯ ಸೇರಿದಂತೆ ಹಲವಾರು ಅಂಶಗಳನ್ನು ಗಣನೆಗೆ ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳಬೇಕು. ಇದರರ್ಥ ನ್ಯಾಯಾಧೀಶರು ನಿರ್ವಿವೇಚನೆಯಿಂದ ಪ್ರೊಬೇಷನ್ ನೀಡಲು ಸಾಧ್ಯವಿಲ್ಲ ಆದರೆ ಪ್ರತಿ ಪ್ರಕರಣದ ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಸಂದರ್ಭಗಳ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ಸಮಂಜಸವಾದ ನಿರ್ಧಾರವನ್ನು ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳಬೇಕು.

ಚಂದ್ರೇಶ್ವರ್ ಶರ್ಮಾ ವಿ. ಸ್ಟೇಟ್ ಆಫ್ ಬಿಹಾರ[21]

ಕ್ರಿಮಿನಲ್ ಪ್ರೊಸೀಜರ್ ಕೋಡ್ (Cr.P.C.) ನ ಸೆಕ್ಷನ್ 360 ರ ಪ್ರಯೋಜನವನ್ನು ಆರೋಪಿಗೆ ನೀಡದಿರಲು ನ್ಯಾಯಾಲಯಗಳು ನಿರ್ಧರಿಸಿದರೆ, ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಪ್ರಕರಣವನ್ನು ಆ ಸೆಕ್ಷನ್ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಸೂಕ್ತವಾಗಿ ನಿರ್ವಹಿಸಬಹುದಾಗಿದ್ದರೂ, ನ್ಯಾಯಾಲಯಗಳು ತಮ್ಮ ತೀರ್ಪಿನಲ್ಲಿ ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಕಾರಣಗಳನ್ನು ದಾಖಲಿಸಲು ಬಾಧ್ಯಸ್ಥರಾಗಿವೆ ಎಂದು ಪ್ರಕರಣವು ತೀರ್ಮಾನಿಸಿತು. ಎರಡನೆಯದಾಗಿ, ಸುಪ್ರೀಂ ಕೋರ್ಟ್ ಅಪೀಲುದಾರರನ್ನು ಉತ್ತಮ ನಡವಳಿಕೆಯ ಪ್ರೊಬೇಷನ್ ಮೇಲೆ ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡಲು ನಿರ್ದೇಶಿಸಿತು, ಒಂದು ಜಾಮೀನುದಾರನೊಂದಿಗೆ ಬಾಂಡ್ ಪ್ರವೇಶಿಸುವ ಷರತ್ತಿನೊಂದಿಗೆ, ಒಂದು ವರ್ಷದ ಅವಧಿಯೊಳಗೆ ಕರೆದಾಗ ಹಾಜರಾಗಲು ಮತ್ತು ಶಿಕ್ಷೆಯನ್ನು ಸ್ವೀಕರಿಸಲು ಅವರನ್ನು ಅಗತ್ಯಪಡಿಸುತ್ತದೆ.

ಓಂ ಪ್ರಕಾಶ್ & ಇತರೆ ವಿ. ಹರಿಯಾಣ ರಾಜ್ಯ[22]

ಭಾರತೀಯ ದಂಡ ಸಂಹಿತೆ (IPC) ಯ ಸೆಕ್ಷನ್ 323, 325 ಅನ್ನು ಸೆಕ್ಷನ್ 148/149 ರೊಂದಿಗೆ ಓದಿದಾಗ, ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಅಪರಾಧವು ಗಣನೀಯ ಸಮಯದ ಹಿಂದೆ ನಡೆದಾಗ, ಮತ್ತು ಅಪೀಲುದಾರರು ಜೈಲಿನಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ಉತ್ತಮ ನಡವಳಿಕೆಯನ್ನು ಪ್ರದರ್ಶಿಸಿದಾಗ, ಕ್ರಿಮಿನಲ್ ಪ್ರೊಸೀಜರ್ ಕೋಡ್ (Cr.P.C.) ನ ಸೆಕ್ಷನ್ 360 ಅನ್ನು ಬಳಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಅಪೀಲು ನ್ಯಾಯಾಲಯವು ಸೂಕ್ತವೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸುತ್ತದೆ.

ಪಬ್ಲಿಕ್ ಪ್ರಾಸಿಕ್ಯೂಟರ್ ವಿ. ಎನ್.ಎಸ್. ಮೂರ್ತಿ[23]

ಅಪರಾಧಿಗಳ ಪ್ರೊಬೇಷನ್ ಕಾಯಿದೆ, 1958 ರ ಸೆಕ್ಷನ್ 4(1) ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಪ್ರೊಬೇಷನ್ ನೀಡಬೇಕೆ ಎಂದು ನಿರ್ಧರಿಸುವಾಗ ಅಪರಾಧದ ನಂತರ ತಕ್ಷಣವೇ ಮತ್ತು ವಿಚಾರಣೆಯ ಉದ್ದಕ್ಕೂ ಆರೋಪಿಯ ನಡವಳಿಕೆಯು ಪರಿಗಣಿಸಬೇಕಾದ ನಿರ್ಣಾಯಕ ಅಂಶವಾಗಿದೆ. ಈ ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಪ್ರಕರಣದಲ್ಲಿ, ಕೊಲೆಯ ಬದಲು ಸರಳ ಗಾಯವನ್ನು ಉಂಟುಮಾಡಿದ (ಐಪಿಸಿಯ ಸೆಕ್ಷನ್ 323) ಕಡಿಮೆ ಆರೋಪದ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಅಪರಾಧಿಯೆಂದು ಘೋಷಿಸಲಾಗಿದ್ದರೂ, ತಪ್ಪಿತಸ್ಥತೆಯನ್ನು ಒಪ್ಪಿಕೊಳ್ಳಲು ವಿಫಲರಾಗುವುದು, ಸ್ಥಳದಿಂದ ಓಡಿಹೋಗುವುದು ಮತ್ತು ನಂತರ ಯಾವುದೇ ಪಶ್ಚಾತ್ತಾಪವನ್ನು ತೋರಿಸದಿರುವುದು ಮುಂತಾದ ಆರೋಪಿಯ ನಡವಳಿಕೆಯು ಉತ್ತಮ ನಡವಳಿಕೆಯ ಕೊರತೆಯನ್ನು ಸೂಚಿಸಿದೆ. ಪರಿಣಾಮವಾಗಿ, ಕಾಯಿದೆಯ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಪ್ರೊಬೇಷನ್ ಪ್ರಯೋಜನಕ್ಕೆ ಆರೋಪಿಯು ಅರ್ಹನಲ್ಲ ಎಂದು ನ್ಯಾಯಾಲಯವು ತೀರ್ಪು ನೀಡಿದೆ.

ಅಧಿಕೃತ ದತ್ತಾಂಶ ಸಂಗ್ರಹಗಳಲ್ಲಿನ ನೋಟ

ಭಾರತದ ಜೈಲು ಅಂಕಿಅಂಶಗಳು

ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಅಪರಾಧ ದಾಖಲೆಗಳ ಬ್ಯೂರೋ ಪ್ರಕಟಿಸಿದ ಜೈಲು ಅಂಕಿಅಂಶಗಳ ವರದಿಯು ವಿವಿಧ ರಾಜ್ಯಗಳಿಂದ ನೇಮಕಗೊಂಡ ಪ್ರೊಬೇಷನ್ ಅಧಿಕಾರಿಗಳ ಸಂಖ್ಯೆ ಮತ್ತು ಯಾವುದೇ ಮೂಲಸೌಕರ್ಯ ಕೊರತೆಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಕೆಲವು ದತ್ತಾಂಶವನ್ನು ಒದಗಿಸುತ್ತದೆ. ಇದೇ ಮಾಹಿತಿ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಅಪರಾಧ ದಾಖಲೆಗಳ ಬ್ಯೂರೋದ ಅಧಿಕೃತ ವೆಬ್‌ಸೈಟ್‌ನಲ್ಲಿ ಲಭ್ಯವಿದೆ.[24]

ಎನ್‌ಸಿಆರ್‌ಬಿ (NCRB) ಯ ಅಧಿಕೃತ ವೆಬ್‌ಸೈಟ್‌ನ ಸ್ನ್ಯಾಪ್‌ಶಾಟ್

ದತ್ತಾಂಶದ ಒಂದು ಸ್ನ್ಯಾಪ್‌ಶಾಟ್

ಪ್ರೊಬೇಷನ್ ಕುರಿತು ಸಂಶೋಧನೆ

ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರದ ಅಪರಾಧಿಗಳ ಪುನರ್ವಸತಿಗಾಗಿ ಪ್ರೊಬೇಷನ್ ವ್ಯವಸ್ಥೆ ಕುಸಿದಿದೆ:[25]

ಈ ಲೇಖನವು ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರದಲ್ಲಿ ಪ್ರೊಬೇಷನ್ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯು ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ ಹೇಗೆ ಹದಗೆಟ್ಟಿದೆ ಎಂಬುದನ್ನು ಪರಿಶೋಧಿಸುತ್ತದೆ. ಇದು ಖಾಲಿ ಹುದ್ದೆಗಳು ಮತ್ತು ಅತಿಯಾದ ಆಡಳಿತಾತ್ಮಕ ಕರ್ತವ್ಯಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡ ಆಡಳಿತಾತ್ಮಕ ನ್ಯೂನತೆಗಳನ್ನು ಎತ್ತಿ ತೋರಿಸುತ್ತದೆ, ಇದು ಪ್ರೊಬೇಷನ್ ಅಧಿಕಾರಿಗಳ ಪರಿಣಾಮಕಾರಿತ್ವವನ್ನು ದುರ್ಬಲಗೊಳಿಸಿದೆ. ಇದರಿಂದ ಜಿಲ್ಲೆಗಳಾದ್ಯಂತ ಅಸಮರ್ಪಕ ಅನುಷ್ಠಾನಕ್ಕೆ ಕಾರಣವಾಗಿದೆ, ಕೆಲವು ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರೊಬೇಷನ್ ಕ್ರಮಗಳನ್ನು ಬಳಸುವಲ್ಲಿ ಕನಿಷ್ಠ ಪ್ರಯತ್ನವನ್ನು ತೋರಿಸಿದೆ. ಪ್ರೊಬೇಷನ್ ಅಧಿಕಾರಿಗಳು ಭಾರಿ ಕೆಲಸದ ಹೊರೆ, ಅಸಮರ್ಪಕ ತರಬೇತಿ ಮತ್ತು ಸಾಕಷ್ಟು ಸಂಪನ್ಮೂಲಗಳ ಕೊರತೆ ಸೇರಿದಂತೆ ಗಣನೀಯ ಸವಾಲುಗಳನ್ನು ಎದುರಿಸುತ್ತಿದ್ದಾರೆ, ಇದು ತಮ್ಮ ಜವಾಬ್ದಾರಿಗಳನ್ನು ಪರಿಣಾಮಕಾರಿಯಾಗಿ ಪೂರೈಸುವ ಅವರ ಸಾಮರ್ಥ್ಯಕ್ಕೆ ಅಡ್ಡಿಯಾಗಿದೆ. ಪರಿಣಾಮವಾಗಿ, ಪ್ರೊಬೇಷನ್ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯ ದಕ್ಷತೆಯ ಕುಸಿತವು ಅಪರಾಧಿಗಳ ಪುನರ್ವಸತಿಗೆ ಗಮನಾರ್ಹ ಪರಿಣಾಮಗಳನ್ನು ಬೀರುತ್ತದೆ, ಇದು ಜೈಲುಗಳಲ್ಲಿ ಅತಿಯಾದ ಜನದಟ್ಟಣೆಗೆ ಮತ್ತು ಸುಧಾರಣೆಗೆ ಅವಕಾಶಗಳ ನಷ್ಟಕ್ಕೆ ಕಾರಣವಾಗಬಹುದು. ಒಟ್ಟಾರೆಯಾಗಿ, ಪ್ರೊಬೇಷನ್ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನು ಪುನರುಜ್ಜೀವನಗೊಳಿಸಲು ಮತ್ತು ಅಪರಾಧಿಗಳು ಮತ್ತು ಸಮಾಜ ಎರಡಕ್ಕೂ ಉತ್ತಮ ಫಲಿತಾಂಶಗಳನ್ನು ಸುಧಾರಿಸಲು ಈ ಸಮಸ್ಯೆಗಳನ್ನು ನಿಭಾಯಿಸುವ ತುರ್ತು ಅಗತ್ಯವನ್ನು ಲೇಖನವು ಒತ್ತಿಹೇಳುತ್ತದೆ.

ಪ್ರೊಬೇಷನ್ - ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಕಾನೂನು ಮತ್ತು ಆಚರಣೆ:[26]

ಈ ಲೇಖನವು ಭಾರತದಲ್ಲಿನ ಶಾಸನೀಯ ನೀತಿ ಮತ್ತು ಪ್ರೊಬೇಷನ್ ಕ್ರಮಗಳ ಪ್ರಾಯೋಗಿಕ ಅನ್ವಯದ ನಡುವಿನ ಸಂಕೀರ್ಣ ಛೇದಕವನ್ನು ಪರಿಶೋಧಿಸುತ್ತದೆ. ಇದು ಕೆಲವು ಅಪರಾಧಗಳಿಗೆ, ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಆರೋಗ್ಯ ಮತ್ತು ಸುರಕ್ಷತೆಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದವುಗಳಿಗೆ, ಆಹಾರ ಕಲಬೆರಕೆಯಂತಹವುಗಳಿಗೆ, ಪ್ರೊಬೇಷನ್ ವಿಸ್ತರಣೆಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಕಳವಳಗಳನ್ನು ಎತ್ತಿ ತೋರಿಸುತ್ತದೆ. ಪ್ರೊಬೇಷನ್‌ನ ಸುಸ್ಥಾಪಿತ ತತ್ವಗಳಿಗೆ ಅನುಗುಣವಾಗಿ ಶಾಸನೀಯ ನೀತಿಯನ್ನು ಮರು ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಿಸುವ ಅಗತ್ಯವನ್ನು ಚರ್ಚೆಯು ಒತ್ತಿಹೇಳುತ್ತದೆ, ಮೇಲ್ವಿಚಾರಣೆ ಮತ್ತು ಸರಿಯಾದ ಪ್ರಕರಣ ಆಯ್ಕೆಯ ಮಹತ್ವವನ್ನು ಒತ್ತಿಹೇಳುತ್ತದೆ. ಇದಲ್ಲದೆ, ಅಪರಾಧಿಗಳ ಅಗತ್ಯಗಳನ್ನು ಪರಿಣಾಮಕಾರಿಯಾಗಿ ನಿರ್ವಹಿಸಲು ಮತ್ತು ಸಮಾಜವನ್ನು ರಕ್ಷಿಸಲು ಪ್ರೊಬೇಷನ್ ಸೇವೆಗಳನ್ನು ಬಲಪಡಿಸುವ ಕಡೆಗೆ ಬಜೆಟ್ ಹಂಚಿಕೆಯಲ್ಲಿ ಬದಲಾವಣೆಗೆ ಇದು ಪ್ರತಿಪಾದಿಸುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಪ್ರೊಬೇಷನ್ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯ ಸರಿಯಾದ ಬೆಳವಣಿಗೆ ಮತ್ತು ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯನ್ನು ಖಚಿತಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಶಾಸನೀಯ ಕ್ರಮದ ತುರ್ತು ಅಗತ್ಯವನ್ನು ಒತ್ತಿಹೇಳುತ್ತದೆ, ಪುನರ್ವಸತಿ ಮತ್ತು ಸಾಮಾಜಿಕ ಸುರಕ್ಷತೆ ಎರಡಕ್ಕೂ ಆದ್ಯತೆ ನೀಡುವ ಸುಧಾರಣೆಗಳಿಗೆ ಒತ್ತಾಯಿಸುತ್ತದೆ.

ಅಪರಾಧ ನ್ಯಾಯಾಂಗ ಆಡಳಿತದ ಕ್ಷೇತ್ರದಲ್ಲಿ ಪ್ರೊಬೇಷನ್ ಅಧಿಕಾರಿಯ ತನಿಖಾ ವರದಿ:[27]

ಈ ಲೇಖನವು ಅಪರಾಧಿಗಳ ಸುಧಾರಣೆ ಮತ್ತು ಪುನರ್ವಸತಿಯಲ್ಲಿ ಪ್ರೊಬೇಷನ್‌ನ ವಿಕಸಿಸುತ್ತಿರುವ ಪಾತ್ರವನ್ನು ಚರ್ಚಿಸುತ್ತದೆ. ಇದು ವೈಯಕ್ತಿಕ ಚಿಕಿತ್ಸೆ, ಪ್ರೊಬೇಷನ್ ಅಧಿಕಾರಿಗಳ ವರದಿಗಳ ಮಹತ್ವ, ಮತ್ತು ಅಪರಾಧಿಗಳ ಹಿನ್ನೆಲೆಗಳ ಸಮಗ್ರ ತಿಳುವಳಿಕೆಯ ಅಗತ್ಯವನ್ನು ಒತ್ತಿಹೇಳುತ್ತದೆ. ಹೆಚ್ಚುವರಿಯಾಗಿ, ಇದು ಭಾರತದ ಪ್ರೊಬೇಷನ್ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯಲ್ಲಿನ ನ್ಯೂನತೆಗಳನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಸುಧಾರಣೆಗಾಗಿ ಪರಿಹಾರಗಳನ್ನು ಪ್ರಸ್ತಾಪಿಸುತ್ತದೆ, ಇದರಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚಿದ ನಿಧಿ ಮತ್ತು ಸಮುದಾಯದಿಂದ ಸ್ವಯಂಸೇವಕ ಪ್ರೊಬೇಷನ್ ಅಧಿಕಾರಿಗಳ ಒಳಗೊಳ್ಳುವಿಕೆ ಸೇರಿವೆ.

ಅಪರಾಧಿಗಳ ಪ್ರೊಬೇಷನ್ ಕಾಯಿದೆ, 1958 ರ ಕೆಲವು ಸಾಮಾಜಿಕ ಪರಿಣಾಮಗಳ ಅಧ್ಯಯನ:[28]

ಈ ಲೇಖನವು ರತನ್ ಲಾಲ್ ವಿ. ಸ್ಟೇಟ್ ಆಫ್ ಪಂಜಾಬ್ ತೀರ್ಪಿನ ಪರಿಣಾಮಗಳನ್ನು ಅಪರಾಧಿಗಳ ಪ್ರೊಬೇಷನ್ ಕಾಯಿದೆ, 1958 ರ ಮೇಲೆ ಚರ್ಚಿಸುತ್ತದೆ. ಈ ತೀರ್ಪು ಕಾಯಿದೆಯ ಜಾರಿಗೆ ಮೊದಲು ಅಪರಾಧಿಯೆಂದು ಘೋಷಿಸಲ್ಪಟ್ಟ ಯುವ ಅಪರಾಧಿಗಳಿಗೆ ರಕ್ಷಣೆ ನೀಡಿದರೂ, ಇದು ಆಡಳಿತಾತ್ಮಕ ಸವಾಲುಗಳು, ಊಹಾತ್ಮಕ ದಾವೆ, ಮತ್ತು ಕಾನೂನು ಸಂಕೀರ್ಣತೆಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಕಳವಳಗಳನ್ನು ಹುಟ್ಟುಹಾಕುತ್ತದೆ. ವಿಮರ್ಶೆಗಳು ತೀರ್ಪಿನ ತರ್ಕದಲ್ಲಿನ ಅಸಮರ್ಪಕತೆಗಳು ಮತ್ತು ಕಾಯಿದೆಯನ್ನು ಹಿಂಬಾಗಿಲಾಗಿದ ಅನ್ವಯಿಸುವಲ್ಲಿನ ಅಸ್ಪಷ್ಟತೆಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿವೆ. ವಿಳಂಬಗಳು ಮತ್ತು ಕಾನೂನು ತೊಡಕುಗಳನ್ನು ತಪ್ಪಿಸಲು ಕಾಯಿದೆಯ ಪ್ರಾಯೋಗಿಕ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನವನ್ನು ಲೇಖನವು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ. ಯುವ ಅಪರಾಧಿಗಳನ್ನು ಸುಧಾರಿಸುವ ತೀರ್ಪಿನ ಸಾಮರ್ಥ್ಯವನ್ನು ಇದು ಒಪ್ಪಿಕೊಳ್ಳುತ್ತದೆ ಆದರೆ ರಾಜ್ಯಗಳಾದ್ಯಂತ ಏಕರೂಪ ಅನ್ವಯ ಮತ್ತು ನಿಬಂಧನೆಗಳನ್ನು ಸ್ಪಷ್ಟಪಡಿಸಲು ಸಣ್ಣ ತಿದ್ದುಪಡಿಗಳ ಅಗತ್ಯವನ್ನು ಒತ್ತಿಹೇಳುತ್ತದೆ. ಒಟ್ಟಾರೆಯಾಗಿ, ಕಾಯಿದೆಯ ಪರಿಣಾಮಕಾರಿತ್ವವನ್ನು ಖಚಿತಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಹಿತಕಾರಿ ಉದ್ದೇಶಗಳು ಮತ್ತು ಪ್ರಾಯೋಗಿಕ ಅನುಷ್ಠಾನವನ್ನು ಸಮತೋಲನಗೊಳಿಸುವ ಮಹತ್ವವನ್ನು ಲೇಖನವು ಎತ್ತಿ ತೋರಿಸುತ್ತದೆ.

ಉತ್ತರ ಪ್ರದೇಶಕ್ಕೆ ವಿಶೇಷ ಉಲ್ಲೇಖದೊಂದಿಗೆ ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಪ್ರೊಬೇಷನ್ ಕಾನೂನು:[29]

ಈ ಲೇಖನವು ಅಪರಾಧ ಅಂಕಿಅಂಶಗಳ, ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಉತ್ತರ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿನ, ಆಳವಾದ ಪರಿಣಾಮವನ್ನು ಚರ್ಚಿಸುತ್ತದೆ, ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚುತ್ತಿರುವ ಅಪರಾಧ ನಿರ್ಣಯಗಳ ಸಂಖ್ಯೆಯನ್ನು ಒತ್ತಿಹೇಳುತ್ತದೆ. ಇದು ಶಿಕ್ಷೆಯ ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಸಿದ್ಧಾಂತಗಳನ್ನು ಟೀಕಿಸುತ್ತದೆ, ಅಪರಾಧವನ್ನು ನಿಯಂತ್ರಿಸುವಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ಸಾಮಾಜಿಕ ಪುನರ್ಏಕೀಕರಣವನ್ನು ಉತ್ತೇಜಿಸುವಲ್ಲಿ ಅವುಗಳ ಅಸಮರ್ಥತೆಯನ್ನು ಎತ್ತಿ ತೋರಿಸುತ್ತದೆ. ಪುನರ್ವಸತಿ ಮತ್ತು ಸುಧಾರಣೆಯ ಕಡೆಗೆ ಬದಲಾವಣೆಯು ಕೇಂದ್ರ ವಿಷಯವಾಗಿ ಹೊರಹೊಮ್ಮುತ್ತದೆ, ಅಪರಾಧ ನಡವಳಿಕೆಯನ್ನು ಪ್ರೇರೇಪಿಸುವ ಆಧಾರವಾಗಿರುವ ಸಮಸ್ಯೆಗಳನ್ನು ನಿಭಾಯಿಸುವ ಅಗತ್ಯವನ್ನು ಒತ್ತಿಹೇಳುತ್ತದೆ. ಪ್ರೊಬೇಷನ್ ಆಧುನಿಕ ದಂಡಶಾಸ್ತ್ರದ ಪ್ರಮುಖ ಅಂಶವಾಗಿ ಹೊರಹೊಮ್ಮುತ್ತದೆ, ಅಪರಾಧಿ ಪುನರ್ವಸತಿಗೆ ಮಾನವೀಯ ಮತ್ತು ಪ್ರಾಯೋಗಿಕ ವಿಧಾನವನ್ನು ನೀಡುತ್ತದೆ. ಲೇಖನವು ಅಪರಾಧಿಗಳ ಸಮಗ್ರ ತಿಳುವಳಿಕೆಯನ್ನು ಪ್ರತಿಪಾದಿಸುತ್ತದೆ, ಅವರನ್ನು ಸಮಾಜದ ರೋಗಗಳ ಸಂಭಾವ್ಯ ಬಲಿಪಶುಗಳೆಂದು ಗುರುತಿಸುತ್ತದೆ ಹೊರತು ಸರಿಪಡಿಸಲಾಗದ ಅಪರಾಧಿಗಳೆಂದು ಅಲ್ಲ. ಇದು ಪುನರ್ವಸತಿಯ ಕಡೆಗೆ ದೃಷ್ಟಿಕೋನದಲ್ಲಿ ಬದಲಾವಣೆಗೆ ಕರೆ ನೀಡುತ್ತದೆ, ಯಶಸ್ವಿ ಮಧ್ಯಸ್ಥಿಕೆಗಳ ಉದಾಹರಣೆಗಳನ್ನು ಉಲ್ಲೇಖಿಸುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಅಪರಾಧ ನಡವಳಿಕೆಯ ಸಂಕೀರ್ಣತೆಗಳನ್ನು ಉತ್ತಮವಾಗಿ ನಿರ್ವಹಿಸಲು ದಂಡಶಾಸ್ತ್ರ ಕ್ಷೇತ್ರದಲ್ಲಿ ನಿರಂತರ ಸಂಶೋಧನೆ ಮತ್ತು ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯ ಅಗತ್ಯವನ್ನು ಒತ್ತಿಹೇಳುತ್ತದೆ.

ಕಾನೂನಿನೊಂದಿಗೆ ಸಂಘರ್ಷದಲ್ಲಿರುವ ಅಪ್ರಾಪ್ತರಿಂದ ಎಸಗಲ್ಪಟ್ಟ ಆರೋಪಿತ ಅಪರಾಧಗಳಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಪ್ರಕರಣಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರೊಬೇಷನ್ ಅಧಿಕಾರಿಯ ಸಾಮಾಜಿಕ ತನಿಖೆಯ ಪರಿಶೀಲನೆ:[30]

ಈ ಲೇಖನವು ಕಾನೂನು ವ್ಯವಸ್ಥೆಗಳಲ್ಲಿ ಅಪ್ರಾಪ್ತ ವಯಸ್ಕರ ಐತಿಹಾಸಿಕ ಚಿಕಿತ್ಸೆಯನ್ನು ಪರಿಶೋಧಿಸುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಬಾಲಾಪರಾಧಗಳಲ್ಲಿನ ಇತ್ತೀಚಿನ ಹೆಚ್ಚಳವನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತದೆ. ಭಾರತದಲ್ಲಿನ ಬಾಲ ನ್ಯಾಯ ಕಾಯಿದೆಗಳಂತಹ ಪ್ರಗತಿಪರ ಶಾಸನದ ಅಗತ್ಯವನ್ನು ಲೇಖನವು ಒತ್ತಿಹೇಳುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಬಾಲಾಪರಾಧಗಳ ಸುತ್ತಲಿನ ಸಂದರ್ಭಗಳನ್ನು ಅರ್ಥಮಾಡಿಕೊಳ್ಳುವಲ್ಲಿ ಸಾಮಾಜಿಕ ತನಿಖಾ ವರದಿಗಳ ಪಾತ್ರವನ್ನು ಒತ್ತಿಹೇಳುತ್ತದೆ. ಈ ವರದಿಗಳ ಮಹತ್ವವನ್ನು ಒಪ್ಪಿಕೊಳ್ಳುವಾಗ, ಅವುಗಳ ಸಂಭಾವ್ಯ ನ್ಯೂನತೆಗಳ ವಿರುದ್ಧವೂ ಇದು ಎಚ್ಚರಿಸುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಮಕ್ಕಳ ಕಲ್ಯಾಣ ಮತ್ತು ಹಕ್ಕುಗಳನ್ನು ರಕ್ಷಿಸಲು ಜಾಗರೂಕ ನಿರ್ವಹಣೆಯ ಅಗತ್ಯವನ್ನು ಒತ್ತಿಹೇಳುತ್ತದೆ. ಒಟ್ಟಾರೆಯಾಗಿ, ಮಕ್ಕಳ ಹಕ್ಕುಗಳನ್ನು ಪರಿಣಾಮಕಾರಿಯಾಗಿ ಎತ್ತಿಹಿಡಿಯಲು ಕಾನೂನು ಉದ್ದೇಶಗಳೊಂದಿಗೆ ಹೊಂದಿಕೊಂಡಿರುವ ಸುಚಿಂತಿತ ಬಾಲ ನ್ಯಾಯ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನು ಲೇಖನವು ಪ್ರತಿಪಾದಿಸುತ್ತದೆ.

ಪ್ರೊಬೇಷನ್ ಮತ್ತು ಪರೋಲ್ ಕಾನೂನು ನ್ಯೂನತೆಗಳು: ಯು.ಎಸ್. ಮತ್ತು ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಒಂದು ತುಲನಾತ್ಮಕ ಅಧ್ಯಯನ:[31]

ಈ ಲೇಖನವು ಅಪರಾಧಿಗಳನ್ನು ಸುಧಾರಿಸಲು ಪರ್ಯಾಯ ವಿಧಾನಗಳಾಗಿ ಪ್ರೊಬೇಷನ್ ಮತ್ತು ಪರೋಲ್‌ನ ಮಹತ್ವವನ್ನು ಪರಿಶೋಧಿಸುತ್ತದೆ, ಯುಎಸ್ ಮತ್ತು ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಅವುಗಳ ಅನುಷ್ಠಾನ ಮತ್ತು ಕಾನೂನು ಚೌಕಟ್ಟುಗಳನ್ನು ಎತ್ತಿ ತೋರಿಸುತ್ತದೆ. ಇದು ಈ ವಿಧಾನಗಳ ಐತಿಹಾಸಿಕ ಬೆಳವಣಿಗೆ ಮತ್ತು ಜೈಲು ಜನಸಂಖ್ಯೆಯನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡುವಲ್ಲಿ ಅವುಗಳ ಪರಿಣಾಮಕಾರಿತ್ವವನ್ನು ಚರ್ಚಿಸುತ್ತದೆ. ಅವುಗಳ ಸಂಭಾವ್ಯ ಪ್ರಯೋಜನಗಳ ಹೊರತಾಗಿಯೂ, ಈ ಲೇಖನವು ಅವುಗಳ ಅನ್ವಯದಲ್ಲಿನ ವಿವಿಧ ಸವಾಲುಗಳು ಮತ್ತು ನ್ಯೂನತೆಗಳನ್ನು ಗುರುತಿಸುತ್ತದೆ, ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಪಕ್ಷಪಾತದ ವರದಿ ಮತ್ತು ಅಸಮರ್ಪಕ ಮೇಲ್ವಿಚಾರಣೆಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ. ಶಾಸನೀಯ ತಿದ್ದುಪಡಿಗಳು, ಪ್ರೊಬೇಷನ್ ಅಧಿಕಾರಿಗಳಿಗೆ ಸುಧಾರಿತ ತರಬೇತಿ, ಮತ್ತು ಪರೋಲ್ ನೀಡುವಲ್ಲಿ ತಾರತಮ್ಯರಹಿತ ಆಚರಣೆಗಳನ್ನು ಖಚಿತಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳುವುದು ಸೇರಿದಂತೆ ಪ್ರೊಬೇಷನ್ ಮತ್ತು ಪರೋಲ್ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗಳ ಪರಿಣಾಮಕಾರಿತ್ವವನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸಲು ಈ ಪ್ರಬಂಧವು ಹಲವಾರು ಶಿಫಾರಸುಗಳನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ. ಅಂತಿಮವಾಗಿ, ಅಪರಾಧಿಗಳ ಯಶಸ್ವಿ ಪುನರ್ವಸತಿಯನ್ನು ಸಾಧಿಸಲು ನ್ಯಾಯಾಂಗ ಮತ್ತು ಆಡಳಿತದ ನಡುವಿನ ಸಹಕಾರದ ಮಹತ್ವವನ್ನು ಲೇಖನವು ಒತ್ತಿಹೇಳುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಕ್ರಿಮಿನಲ್ ನ್ಯಾಯ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯೊಳಗೆ ಸುಧಾರಣೆಯನ್ನು ಉತ್ತೇಜಿಸುವಲ್ಲಿ ಪ್ರೊಬೇಷನ್ ಮತ್ತು ಪರೋಲ್‌ನ ನಿಜವಾದ ಸಾಮರ್ಥ್ಯವನ್ನು ಸಾಕಾರಗೊಳಿಸಲು ಸಮಗ್ರ ಸುಧಾರಣೆಗಳಿಗೆ ಕರೆ ನೀಡುತ್ತದೆ.

ಅಂತರರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಅನುಭವಗಳು

ಯುನೈಟೆಡ್ ಕಿಂಗ್‌ಡಮ್

ಯುಕೆ (UK) ನಲ್ಲಿ ಪ್ರೊಬೇಷನ್ ಅನ್ನು ನಿರ್ಧರಿಸುವ ಪ್ರಮುಖ ಶಾಸನವೆಂದರೆ ಅಪರಾಧಿ ನಿರ್ವಹಣಾ ಕಾಯಿದೆ 2007, ಇದು ಪ್ರೊಬೇಷನ್ ಸೇವೆಗಳಿಗೆ ಕಾನೂನು ಅಡಿಪಾಯವನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸುತ್ತದೆ, ಪ್ರೊಬೇಷನ್ ಸೇವೆ ಮತ್ತು ಅಪರಾಧಿ ಎರಡರ ಜವಾಬ್ದಾರಿಗಳನ್ನು ನಿರ್ದಿಷ್ಟಪಡಿಸುತ್ತದೆ. ಅಪರಾಧಿ ನಿರ್ವಹಣಾ ಕಾಯಿದೆ 2007 ಯುಕೆ ಕಾನೂನಿನಲ್ಲಿ ಒಂದು ಮಹತ್ವದ ಕಾನೂನು ಜಾರಿಯಾಗಿದ್ದು, ಸಮಗ್ರ ಪ್ರಾದೇಶಿಕ ಅಪರಾಧಿ ನಿರ್ವಾಹಕರ ಮೂಲಕ ಪ್ರೊಬೇಷನ್ ಮತ್ತು ಜೈಲುಗಳ ಪ್ರಯತ್ನಗಳನ್ನು ಸಂಯೋಜಿಸುವ ಮೂಲಕ ಅಪರಾಧಿಗಳ ನಿರ್ವಹಣೆಯಲ್ಲಿ ಬದಲಾವಣೆಗಳನ್ನು ಪರಿಚಯಿಸುತ್ತದೆ. ಪ್ರೊಬೇಷನ್‌ಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಮತ್ತೊಂದು ಪ್ರಮುಖ ಶಾಸನವೆಂದರೆ ಕ್ರಿಮಿನಲ್ ಜಸ್ಟಿಸ್ ಕಾಯಿದೆ 2003, ಇದು ಹೊಸ ಸಮುದಾಯ ಶಿಕ್ಷೆಗಳನ್ನು ಹೊರತಂದಿತು ಮತ್ತು ಪ್ರೊಬೇಷನ್ ಷರತ್ತುಗಳು ಅಪರಾಧದ ಸ್ವರೂಪಕ್ಕೆ ಅನುಗುಣವಾಗಿರಬೇಕು ಎಂದು ಕಡ್ಡಾಯಗೊಳಿಸಿತು. ಕ್ರಿಮಿನಲ್ ನ್ಯಾಯ ಪ್ರೊಬೇಷನ್ ಚೌಕಟ್ಟಿನ ಪ್ರಮುಖ ಅಂಶಗಳು ಮೌಲ್ಯಮಾಪನ ಮತ್ತು ಯೋಜನೆ ಹಂತ, ಷರತ್ತುಗಳ ಅನುಷ್ಠಾನ, ಪ್ರೊಬೇಷನ್‌ನ ಮೇಲ್ವಿಚಾರಣೆ ಮತ್ತು ಜಾರಿ, ಮತ್ತು ಷರತ್ತುಗಳ ಉಲ್ಲಂಘನೆಗಳನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸಲು ಸ್ಥಾಪಿತ ಕಾರ್ಯವಿಧಾನಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿವೆ. ದೇಶದಲ್ಲಿ ಪ್ರೊಬೇಷನ್ ಷರತ್ತುಗಳು ಮತ್ತು ಅವಶ್ಯಕತೆಗಳನ್ನು ಗಮನಿಸುವುದು ಅಪರಾಧಿಯ ಪುನರ್ವಸತಿ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆ ಮತ್ತು ಸಾಮಾಜಿಕ ಪುನರ್ಏಕೀಕರಣದಲ್ಲಿ ಗಮನಾರ್ಹ ಪಾತ್ರ ವಹಿಸುತ್ತದೆ.[32]

ಯುಕೆ ನಲ್ಲಿ ಎರಡು ವಿಭಿನ್ನ ರೀತಿಯ ಪ್ರೊಬೇಷನ್ ಆದೇಶಗಳನ್ನು ನೀಡಬಹುದು; ಅಮಾನತುಗೊಳಿಸಿದ ಶಿಕ್ಷೆ ಆದೇಶ ಪ್ರೊಬೇಷನ್ ಮತ್ತು ಜೈಲು ನಂತರದ ಪರವಾನಗಿ ಪ್ರೊಬೇಷನ್. ಮೊದಲ ಪ್ರಕಾರದಲ್ಲಿ, ಅಪರಾಧಿಯನ್ನು ಜೈಲಿಗೆ ಕಳುಹಿಸದೆ ನೇರವಾಗಿ ಷರತ್ತುಗಳು ಮತ್ತು ಅವಶ್ಯಕತೆಗಳಿಗೆ ಒಳಪಟ್ಟು ಪ್ರೊಬೇಷನ್ ನೀಡಲಾಗುತ್ತದೆ. ಎರಡನೇ ಆದೇಶವು ಶಿಕ್ಷೆಯ ಅವಧಿ ಮುಗಿಯುವ ಮೊದಲು ಜೈಲಿನಿಂದ ಬಿಡುಗಡೆಯಾದ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳಿಗೆ ನೀಡಲಾದ ಆದೇಶಗಳಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದೆ, ಅವರು ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಷರತ್ತುಗಳನ್ನು ಪಾಲಿಸಿದರೆ.

ಈ ವಿಷಯದಲ್ಲಿ ನಿಯಮಗಳು ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಭಾರತದಲ್ಲಿರುವಂತೆಯೇ ಇವೆ. ಉದಾಹರಣೆಗೆ, ಅಪರಾಧಿಯು ನ್ಯಾಯಾಲಯವು ನಿಗದಿಪಡಿಸಿದ ಷರತ್ತುಗಳನ್ನು ಪಾಲಿಸಲು ವಿಫಲವಾದರೆ, ಅದು ಪ್ರೊಬೇಷನ್ ಉಲ್ಲಂಘನೆಗೆ ಕಾರಣವಾಗುತ್ತದೆ, ಮತ್ತು ಅವರು ಮೂಲ ಶಿಕ್ಷೆಯನ್ನು ಎದುರಿಸಬೇಕಾಗಬಹುದು. ದೇಶವು ಪ್ರೊಬೇಷನ್‌ನ ಷರತ್ತುಗಳಿಗೆ ವಿಶೇಷ ಒತ್ತು ನೀಡುತ್ತದೆ, ಅವುಗಳನ್ನು ಪ್ರಕರಣ-ಪ್ರಕರಣದ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ವಿನ್ಯಾಸಗೊಳಿಸಲಾಗಿದೆ. ಈ ಷರತ್ತುಗಳು ಮೂಲತಃ ಅಪರಾಧಿಗಳ ನಡವಳಿಕೆಯನ್ನು ನಿಯಂತ್ರಿಸಲು ಮತ್ತು ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಸುರಕ್ಷತೆಯನ್ನು ಖಚಿತಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಪ್ರೊಬೇಷನ್ ಶಿಕ್ಷೆಯ ಭಾಗವಾಗಿ ನಿಗದಿಪಡಿಸಿದ ಅವಶ್ಯಕತೆಗಳಾಗಿವೆ. ಈ ಷರತ್ತುಗಳ ಪೂರೈಸಿಕೆಗೆ ಒಳಪಟ್ಟು, ಅಪರಾಧಿಗಳನ್ನು ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡಬೇಕೆ ಅಥವಾ ಬೇಡವೇ ಎಂದು ನ್ಯಾಯಾಲಯಗಳು ನಿರ್ಧರಿಸುತ್ತವೆ.

ಪ್ರೊಬೇಷನ್ ಅನ್ನು ತುಲನಾತ್ಮಕವಾಗಿ ಕಡಿಮೆ ಗಂಭೀರ ಅಪರಾಧಗಳಿಗೆ ನೀಡಲಾಗುತ್ತದೆ, ಪರೋಲ್‌ನಂತೆ ಅಲ್ಲ, ಇದನ್ನು ಗಂಭೀರ ಅಪರಾಧಗಳ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ನೀಡಲಾಗುತ್ತದೆ.

ಪ್ರೊಬೇಷನ್ ಯುಕೆ ಯ ಕ್ರಿಮಿನಲ್ ನ್ಯಾಯ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯೊಳಗೆ ದ್ವಿ ಉದ್ದೇಶಗಳನ್ನು ಪೂರೈಸುತ್ತದೆ. ಇದು ಅಪರಾಧಿ ಪುನರ್ವಸತಿ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯನ್ನು ಸುಗಮಗೊಳಿಸುವುದು ಮಾತ್ರವಲ್ಲದೆ, ಸಮಾಜದ ರಕ್ಷಣೆಯನ್ನು ಖಚಿತಪಡಿಸುತ್ತದೆ. ಪ್ರೊಬೇಷನ್‌ನ ಪರಿಣಾಮಗಳು ಮತ್ತು ಕಾನೂನು ಪರಿಣಾಮಗಳು ಆದ್ದರಿಂದ ದೂರಗಾಮಿಯಾಗಿವೆ, ಇದು ಅಪರಾಧಿಯ ಕಾನೂನು ಪಥವನ್ನು ಮಾತ್ರವಲ್ಲದೆ, ಅವರ ಸಾಮಾಜಿಕ ಸ್ಥಾನಮಾನ ಮತ್ತು ವೈಯಕ್ತಿಕ ಬೆಳವಣಿಗೆಯನ್ನು ಸಹ ಪರಿಣಾಮ ಬೀರುತ್ತದೆ.[33]

ಯುನೈಟೆಡ್ ಸ್ಟೇಟ್ಸ್

ಯುನೈಟೆಡ್ ಸ್ಟೇಟ್ಸ್‌ನಲ್ಲಿ 2,000 ಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ಸ್ವತಂತ್ರ ಪ್ರೊಬೇಷನ್ ಏಜೆನ್ಸಿಗಳಿವೆ, ಪ್ರತಿಯೊಂದೂ ವಿಭಿನ್ನ ರಾಜ್ಯ ಮತ್ತು ಫೆಡರಲ್ ನಿಯಮಗಳ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತವೆ. ಪ್ರೊಬೇಷನ್‌ನ ವಿಶಾಲ ವ್ಯಾಪ್ತಿಯೊಳಗೆ, ಆರು ಪ್ರತ್ಯೇಕ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗಳು ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿವೆ: ಬಾಲಾಪರಾಧ ಪ್ರೊಬೇಷನ್, ಮುನ್ಸಿಪಲ್ ಪ್ರೊಬೇಷನ್, ಕೌಂಟಿ ಪ್ರೊಬೇಷನ್, ರಾಜ್ಯ ಪ್ರೊಬೇಷನ್, ರಾಜ್ಯ ಸಂಯೋಜಿತ ಪ್ರೊಬೇಷನ್ ಮತ್ತು ಪರೋಲ್, ಮತ್ತು ಫೆಡರಲ್ ಪ್ರೊಬೇಷನ್. ಪ್ರತಿ ರಾಜ್ಯವು ಏಕಕಾಲದಲ್ಲಿ ಈ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ವ್ಯವಸ್ಥೆಗಳನ್ನು ಬಳಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತದೆ, ಇದನ್ನು ಒಂದೇ ಕೇಂದ್ರ ಏಜೆನ್ಸಿ, ವಿವಿಧ ಸ್ಥಳೀಯ ಏಜೆನ್ಸಿಗಳು ಅಥವಾ ಎರಡರ ಸಂಯೋಜನೆಯಿಂದ ನಿರ್ವಹಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಇದಲ್ಲದೆ, ಪ್ರೊಬೇಷನ್ ಅನ್ನು ಸರ್ಕಾರದ ಕಾರ್ಯಕಾರಿ ಅಥವಾ ನ್ಯಾಯಾಂಗ ಶಾಖೆಯ ಮೂಲಕ ನಿರ್ವಹಿಸಬಹುದು. ಕಾರ್ಯಕಾರಿ ಶಾಖೆ-ನಿರ್ವಹಣೆಯ ಪ್ರೊಬೇಷನ್ ಏಜೆನ್ಸಿಗಳು ವಿಶಾಲ ರಾಜ್ಯ ಸುಧಾರಣಾ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯ ಭಾಗವಾಗಿರಬಹುದು ಅಥವಾ ಸ್ವತಂತ್ರವಾಗಿ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸಬಹುದು. ಮತ್ತೊಂದೆಡೆ, ನ್ಯಾಯಾಂಗವಾಗಿ ನಿರ್ವಹಿಸಲ್ಪಡುವ ಪ್ರೊಬೇಷನ್ ಏಜೆನ್ಸಿಗಳು ನ್ಯಾಯಾಲಯ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ನೇರವಾಗಿ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತವೆ. ಆಡಳಿತಾತ್ಮಕ ರಚನೆಯನ್ನು ಲೆಕ್ಕಿಸದೆ, ಪ್ರೊಬೇಷನ್ ಏಜೆನ್ಸಿಗಳು ಇತರ ದೇಶಗಳಂತೆ ಮೇಲ್ವಿಚಾರಣೆಯ ಷರತ್ತುಗಳ ಅನುಸರಣೆಯನ್ನು ಖಚಿತಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಜವಾಬ್ದಾರರಾಗಿರುತ್ತಾರೆ.[34]

ತಮ್ಮ ಮೇಲ್ವಿಚಾರಣಾ ಪಾತ್ರದ ಜೊತೆಗೆ, ಪ್ರೊಬೇಷನ್ ಏಜೆನ್ಸಿಗಳು ನ್ಯಾಯಾಲಯಗಳಿಗೆ ತನಿಖಾ ಕಾರ್ಯವನ್ನು ಸಹ ಕೈಗೊಳ್ಳುತ್ತವೆ. ಕ್ರಿಮಿನಲ್ ನ್ಯಾಯಾಲಯದ ನಿರ್ದೇಶನಗಳ ಮೇಲೆ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತಾ, ಪ್ರೊಬೇಷನ್ ಅಧಿಕಾರಿಗಳು ಭಾರತದಲ್ಲಿನಂತೆ ಅಪರಾಧಿ ಮತ್ತು ಅವರ ಪ್ರಕರಣದ ಸುತ್ತಲಿನ ಸಂದರ್ಭಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಸಮಗ್ರ ಮಾಹಿತಿಯನ್ನು ಶಿಕ್ಷೆ ವಿಧಿಸುವ ನ್ಯಾಯಾಲಯಕ್ಕೆ ಒದಗಿಸಲು ಪೂರ್ವ-ಶಿಕ್ಷೆ ತನಿಖಾ (PSI) ವರದಿಗಳನ್ನು ಸಿದ್ಧಪಡಿಸುತ್ತಾರೆ. ಒಂದು ವಿಶಿಷ್ಟ PSI ಅಪರಾಧಿಯ ಹಿನ್ನೆಲೆ, ಹಿಂದಿನ ಕ್ರಿಮಿನಲ್ ಇತಿಹಾಸ, ಅಪರಾಧದ ವಿವರಗಳು, ವೈಯಕ್ತಿಕ ಮತ್ತು ಕೌಟುಂಬಿಕ ಪರಿಸ್ಥಿತಿಗಳು, ವ್ಯಕ್ತಿತ್ವ, ಅಗತ್ಯಗಳು, ಅಪಾಯದ ಮಟ್ಟ, ಅನುಮತಿಸಬಹುದಾದ ಶಿಕ್ಷೆಯ ಆಯ್ಕೆಗಳ ಸಾರಾಂಶ ಮತ್ತು ವಿಲೇವಾರಿಗಾಗಿ ಶಿಫಾರಸನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರುತ್ತದೆ. ಬಂಧನಕ್ಕೆ ಸಲಹೆ ನೀಡಿದರೆ, ಪ್ರೊಬೇಷನ್ ಅಧಿಕಾರಿ ಸೂಕ್ತ ಶಿಕ್ಷೆಯ ಅವಧಿಯನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತಾರೆ; ಪ್ರೊಬೇಷನ್ ಶಿಫಾರಸುಗಳಿಗಾಗಿ, ಅಧಿಕಾರಿ ಶಿಕ್ಷೆಯ ಅವಧಿ ಮತ್ತು ವಿಧಿಸಬೇಕಾದ ಷರತ್ತುಗಳನ್ನು ಪ್ರಸ್ತಾಪಿಸುತ್ತಾರೆ. ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ, ನ್ಯಾಯಾಧೀಶರು ಕ್ರಿಮಿನಲ್ ಪ್ರಕರಣಗಳನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸಲು ವ್ಯಾಪಕ ಶ್ರೇಣಿಯ ಆಯ್ಕೆಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತಾರೆ, ಇದರಲ್ಲಿ ಶಿಕ್ಷೆಯನ್ನು ಅಮಾನತುಗೊಳಿಸುವುದು, ದಂಡ ವಿಧಿಸುವುದು, ಮರುಸ್ಥಾಪನೆ ಆದೇಶಿಸುವುದು, ಸಮುದಾಯ ಮೇಲ್ವಿಚಾರಣೆಯನ್ನು ಕಡ್ಡಾಯಗೊಳಿಸುವುದು, ಅಥವಾ ಅಪರಾಧಿಯನ್ನು ಬಂಧಿಸುವುದು ಸೇರಿವೆ. ಅಪರಾಧಿಯ ಅಗತ್ಯತೆಗಳು ಮತ್ತು ಸಮುದಾಯ ಸುರಕ್ಷತೆಯನ್ನು ಪರಿಗಣಿಸಿ, ನ್ಯಾಯಾಧೀಶರು ಸುಶಿಕ್ಷಿತ ನಿರ್ಧಾರ ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡಲು PSI ಅನ್ನು ರೂಪಿಸಲಾಗಿದೆ.[35]

ಯುನೈಟೆಡ್ ಸ್ಟೇಟ್ಸ್‌ನಲ್ಲಿ, ವಿವಿಧ ರೀತಿಯ ಪ್ರೊಬೇಷನ್ ಅಪರಾಧಿಗಳ ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಸಂದರ್ಭಗಳು ಮತ್ತು ಸಮುದಾಯದ ಅಗತ್ಯಗಳನ್ನು ಪೂರೈಸುತ್ತದೆ. ಮೇಲ್ವಿಚಾರಣೆ ಮಾಡದ ಪ್ರೊಬೇಷನ್, ನ್ಯಾಯಾಲಯ ಅಥವಾ ಅನೌಪಚಾರಿಕ ಪ್ರೊಬೇಷನ್ ಎಂದೂ ಕರೆಯಲ್ಪಡುತ್ತದೆ, ಇದನ್ನು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಮೊದಲ ಬಾರಿ ಅಥವಾ ಸಣ್ಣ ಅಪರಾಧಿಗಳಿಗೆ ನೀಡಲಾಗುತ್ತದೆ. ಇದಕ್ಕೆ ಪ್ರೊಬೇಷನ್ ಅಧಿಕಾರಿಯೊಂದಿಗೆ ನಿಯಮಿತ ಸಭೆಗಳು ಅಥವಾ ವಿಶೇಷ ಷರತ್ತುಗಳನ್ನು ವಿಧಿಸುವ ಅಗತ್ಯವಿಲ್ಲ, ಮುಖ್ಯವಾಗಿ ದಂಡ ಪಾವತಿ ಮತ್ತು ಪ್ರೊಬೇಷನರಿ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ಕಾನೂನು ಪಾಲಿಸುವ ನಡವಳಿಕೆಗೆ ಬದ್ಧತೆಯನ್ನು ಅಗತ್ಯಪಡಿಸುತ್ತದೆ, ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ 12 ರಿಂದ 18 ತಿಂಗಳುಗಳವರೆಗೆ ಇರುತ್ತದೆ.

ಮತ್ತೊಂದೆಡೆ, ಮೇಲ್ವಿಚಾರಣೆಯ ಪ್ರೊಬೇಷನ್, ಅಥವಾ ಔಪಚಾರಿಕ ಪ್ರೊಬೇಷನ್, ಪುನರಾವರ್ತಿತ ಅಪರಾಧಿಗಳು ಅಥವಾ ಹೆಚ್ಚು ಗಂಭೀರ ಅಪರಾಧಗಳಲ್ಲಿ ಭಾಗಿಯಾಗಿರುವವರಿಗೆ ನಿಗದಿಪಡಿಸಲಾಗಿದೆ. ಈ ರೂಪವು ಪ್ರೊಬೇಷನ್ ಅಧಿಕಾರಿಯೊಂದಿಗೆ ನಿಯಮಿತ ಸಭೆಗಳನ್ನು ಕಡ್ಡಾಯಗೊಳಿಸುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಸಮಾಲೋಚನಾ ಅಧಿವೇಶನಗಳಿಗೆ ಹಾಜರಾಗುವುದು ಅಥವಾ ಸಮುದಾಯ ಸೇವೆಯನ್ನು ಪೂರ್ಣಗೊಳಿಸುವಂತಹ ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಷರತ್ತುಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರಬಹುದು. ಮೇಲ್ವಿಚಾರಣೆಯ ಪ್ರೊಬೇಷನ್‌ನಲ್ಲಿರುವ ಕೆಲವು ವ್ಯಕ್ತಿಗಳಿಗೆ ಎಲೆಕ್ಟ್ರಾನಿಕ್ ಮಾನಿಟರಿಂಗ್ ಸಾಧನವನ್ನು ಧರಿಸಲು ಅಗತ್ಯವಿರಬಹುದು. ಸಮುದಾಯ ನಿಯಂತ್ರಣವು ಅತ್ಯಂತ ಕಟ್ಟುನಿಟ್ಟಾದ ಪ್ರೊಬೇಷನ್ ಪ್ರಕಾರವನ್ನು ಪ್ರತಿನಿಧಿಸುತ್ತದೆ, ಇದು ಭೌತಿಕವಲ್ಲದ ಬಂಧನದ ಒಂದು ರೂಪಕ್ಕೆ ಹೋಲುತ್ತದೆ. ಸಮುದಾಯ ನಿಯಂತ್ರಣದಲ್ಲಿರುವ ಅಪರಾಧಿಗಳು 24/7 ankle monitor (ಕಾಲಿನ ಮೇಲಿನ ಟ್ರ್ಯಾಕಿಂಗ್ ಸಾಧನ) ಧರಿಸುತ್ತಾರೆ, ಇದು ಅವರ ಸ್ಥಳವನ್ನು ನಿರಂತರವಾಗಿ ಟ್ರ್ಯಾಕ್ ಮಾಡಲು ಅನುವು ಮಾಡಿಕೊಡುತ್ತದೆ. ಹಣಕಾಸಿನ ಬಾಧ್ಯತೆಗಳು, ಉದ್ಯೋಗ ನಿರ್ವಹಣೆ ಮತ್ತು ಚಿಕಿತ್ಸೆ ಹಾಜರಾತಿಯಂತಹ ಇತರ ಪ್ರೊಬೇಷನರಿ ನಿಯಮಗಳು ಸಹ ಅನ್ವಯಿಸುತ್ತವೆ.

ಶಾಕ್ ಪ್ರೊಬೇಷನ್ ಆರಂಭದಲ್ಲಿ ಗರಿಷ್ಠ ಶಾಸನಬದ್ಧ ಜೈಲು ಅವಧಿಯನ್ನು ವಿಧಿಸುವುದು, ನಂತರ ಅಲ್ಪಾವಧಿಯ ಬಂಧನವನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರುತ್ತದೆ. ಈ ಸಣ್ಣ ಜೈಲು ಅವಧಿಯ ನಂತರ, ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಒಂದು ತಿಂಗಳು, ವ್ಯಕ್ತಿಯನ್ನು ಪ್ರಮಾಣಿತ ಪ್ರೊಬೇಷನ್ ಮೇಲೆ ಇರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಶಾಕ್ ಪ್ರೊಬೇಷನ್‌ನ ಹಿಂದಿನ ಪರಿಕಲ್ಪನೆಯೆಂದರೆ, ಅಲ್ಪಾವಧಿಯ ಬಂಧನವು ಅಪರಾಧಿ ಪ್ರೊಬೇಷನ್ ನಿಯಮಗಳನ್ನು ಪಾಲಿಸುವ ಸಾಧ್ಯತೆಯನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸುತ್ತದೆ. ಪ್ರೊಬೇಷನ್ ಪ್ರಕಾರವನ್ನು ಲೆಕ್ಕಿಸದೆ, ಎಲ್ಲಾ ಅಪರಾಧಿಗಳು ಕಾನೂನುಗಳನ್ನು ಅನುಸರಿಸಬೇಕು ಮತ್ತು ಹೊಸ ಅಪರಾಧಗಳನ್ನು ತಪ್ಪಿಸಬೇಕು. ಉಲ್ಲಂಘನೆಗಳು ಹೆಚ್ಚುವರಿ ದಂಡಗಳಿಗೆ, ಬಂಧನ ಸೇರಿದಂತೆ, ಕಾರಣವಾಗಬಹುದು.[36]

ಯುಎಸ್ ತನ್ನ ಪ್ರೊಬೇಷನ್ ಮತ್ತು ಪರೋಲ್ ಮೇಲ್ವಿಚಾರಣೆಯನ್ನು ವಾರ್ಷಿಕ ಪ್ರೊಬೇಷನ್ ಸಮೀಕ್ಷೆ ಮತ್ತು 1980 ರಿಂದ ನಡೆಯುತ್ತಿರುವ ವಾರ್ಷಿಕ ಪರೋಲ್ ಸಮೀಕ್ಷೆಯ ಮೂಲಕ ಪರಿಶೀಲಿಸುತ್ತದೆ. ಈ ಸಮೀಕ್ಷೆಗಳು ಮೇಲ್ವಿಚಾರಣೆಯಲ್ಲಿರುವ ವಯಸ್ಕರ ಬಗ್ಗೆ, ಪ್ರವೇಶ ಮತ್ತು ನಿರ್ಗಮನ ಅಂಕಿಅಂಶಗಳು ಮತ್ತು ಜನಸಂಖ್ಯಾ ವಿವರಗಳು ಸೇರಿದಂತೆ, ದತ್ತಾಂಶವನ್ನು ನಿಖರವಾಗಿ ಸಂಗ್ರಹಿಸುತ್ತವೆ. ಎಲ್ಲಾ ರಾಜ್ಯಗಳು ಮತ್ತು ಫೆಡರಲ್ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದ್ದು, ಅವು ಪ್ರತಿ ವರ್ಷ ಅಮೂಲ್ಯವಾದ ಒಳನೋಟಗಳನ್ನು ನೀಡುತ್ತವೆ.[37]

ಐರ್ಲೆಂಡ್

ಐರ್ಲೆಂಡ್‌ನಲ್ಲಿ, ಪ್ರೊಬೇಷನ್‌ಗೆ ನಿಬಂಧನೆಗಳ ಜೊತೆಗೆ, ಅಪರಾಧಿಗಳ ಪ್ರೊಬೇಷನ್ ಅನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸಲು ದೇಶವು ವಿಶೇಷ ಏಜೆನ್ಸಿಯನ್ನು ಸಹ ರಚಿಸಿದೆ. ಪ್ರೊಬೇಷನ್ ಸೇವಾ ಏಜೆನ್ಸಿಯು ಪ್ರೊಬೇಷನ್ ಕಾಯಿದೆ 1907 ಮತ್ತು ಕ್ರಿಮಿನಲ್ ಜಸ್ಟಿಸ್ (ಕಮ್ಯೂನಿಟಿ ಸೇವೆ) ಕಾಯಿದೆ 1983 [38] ರ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತದೆ. ಈ ಕಾನೂನುಗಳು ಪ್ರೊಬೇಷನ್ ಸೇವೆಗಳು ಮತ್ತು ಸಮುದಾಯ ದಂಡಗಳ ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆಗೆ ಶಾಸನಬದ್ಧ ಚೌಕಟ್ಟನ್ನು ಒದಗಿಸುತ್ತವೆ. ಇತರ ದೇಶಗಳು ಮಾಡಿರುವಂತೆಯೇ, ಐರ್ಲೆಂಡ್ ಸಹ ಅಪರಾಧಿಗಳನ್ನು ಮೇಲ್ವಿಚಾರಣೆ ಮಾಡಲು ಪ್ರೊಬೇಷನ್ ಅಧಿಕಾರಿಗಳನ್ನು ನಿಯೋಜಿಸುತ್ತದೆ. ಮೇಲ್ವಿಚಾರಣಾ ಯೋಜನೆಗಳನ್ನು ಅಪರಾಧಿಗಳ ವೈಯಕ್ತಿಕ ಅಗತ್ಯಗಳಿಗೆ ಅನುಗುಣವಾಗಿ ರೂಪಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ವಾಸ್ತವವಾಗಿ, ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಪ್ರೊಬೇಷನ್ ಆದೇಶಗಳ ಹೊರತಾಗಿ, ದೇಶವು ಸಮುದಾಯ ಸೇವಾ ಆದೇಶಗಳನ್ನು ಸಹ ಬಳಸುತ್ತದೆ, ಇದು ಅಪರಾಧಿಗಳಿಗೆ ಜೈಲು ಶಿಕ್ಷೆಗೆ ಪರ್ಯಾಯವಾಗಿ ಸಮುದಾಯದಲ್ಲಿ ಪಾವತಿಸದ ಕೆಲಸವನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸಲು ಅಗತ್ಯವಿದೆ. ದೇಶದಲ್ಲಿ ಪ್ರೊಬೇಷನ್ ನೀಡುವ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯು ಯಾವುದೇ ರೀತಿಯ ಪ್ರೊಬೇಷನ್ ನೀಡುವ ಮೊದಲು ಪೂರ್ವ-ಅನುಮತಿ ವರದಿಯನ್ನು ಸಿದ್ಧಪಡಿಸಲು ಸೇವೆಯನ್ನು ಕೇಳುವ ನ್ಯಾಯಾಧೀಶರಿಂದ ಪ್ರಾರಂಭವಾಗುತ್ತದೆ. ಆ ವರದಿಯ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ, ಪ್ರಕರಣವನ್ನು ಮತ್ತಷ್ಟು ಮುಂದುವರಿಸಲು ನ್ಯಾಯಾಧೀಶರ ವಿವೇಚನೆಗೆ ಒಳಪಟ್ಟಿರುತ್ತದೆ. ಸಮುದಾಯ ರಿಟರ್ನ್ಸ್ ಯೋಜನೆಯ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಹೇಳಿರುವಂತೆ ಸೇವೆಯು ಕೈದಿಗಳು ಅದಕ್ಕೆ ಸೂಕ್ತರೇ ಎಂಬುದನ್ನು ನೋಡುವ ಜವಾಬ್ದಾರಿಯನ್ನು ಸಹ ಹೊಂದಿದೆ, ಇದರಿಂದ ನ್ಯಾಯಾಲಯಗಳಿಗೆ ಅದನ್ನು ಶಿಫಾರಸು ಮಾಡಲು ಸಾಧ್ಯವಾಗುತ್ತದೆ. ಜೈಲಿನಿಂದ ಬಿಡುಗಡೆಯಾದ ತಕ್ಷಣ ಲೈಂಗಿಕ ಅಪರಾಧಿಗಳನ್ನು ಮತ್ತು ತಾತ್ಕಾಲಿಕವಾಗಿ ಬಿಡುಗಡೆಯಾದವರನ್ನು ಮೇಲ್ವಿಚಾರಣೆ ಮಾಡುವ ಕೆಲಸವನ್ನು ಸಹ ಏಜೆನ್ಸಿಗೆ ನೀಡಲಾಗಿದೆ. ಪ್ರೊಬೇಷನ್‌ಗೆ ಸಹಾಯ ಮಾಡುವುದರ ಹೊರತಾಗಿ, ಅಪರಾಧವನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡಲು, ಪುನರ್ವಸತಿಯನ್ನು ಬೆಂಬಲಿಸಲು, ಅಪರಾಧಕ್ಕೆ ಸ್ಥಳೀಯ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆಗಳನ್ನು ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸಲು ಮತ್ತು ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಸುರಕ್ಷತೆ ಮತ್ತು ಸಾಮಾಜಿಕ ಸೇರ್ಪಡೆಯನ್ನು ಸುಧಾರಿಸಲು ಸೇವೆಯು ಇತರ ಸೇವೆಗಳನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತದೆ.[39]

  1. https://nja.gov.in/Concluded_Programmes/2022-23/P-1341_PPTs/1.Law%20Relating%20to%20Probation%20An%20Overview%20-Session-II.pdf
  2. https://www.criminaljusticedegreehub.com/what-is-probation/
  3. The Code of Criminal Procedure, Section 360.
  4. The Code of Criminal Procedure, Section 361.
  5. https://nja.gov.in/Concluded_Programmes/2022-23/P-1341_PPTs/1.Law%20Relating%20to%20Probation%20An%20Overview%20-Session-II.pdf
  6. Dalbir Singh v. The State of Haryana, AIR 2000 SC 1677
  7. Phul Singh v. the State of Haryana, AIR 1980 SC 249
  8. https://prisons.odisha.gov.in/wp-content/uploads/2021/03/probation-converted-572378-V2cFDUmq.pdf
  9. Rajeshwari Prasad v. Ram Babu Gupta, AIR 1961 Pat 19
  10. https://www.bareactslive.com/HRY/hl563.html
  11. https://swd.kerala.gov.in/DOCUMENTS/Act&Rules/Rules/26318.pdf
  12. https://www.latestlaws.com/bare-acts/state-acts-rules/odisha-state-laws/orissa-probation-of-offenders-rules-1962
  13. https://dwcd.goa.gov.in/uploads/The%20Goa%20Probation%20of%20Offenders%20Rules%201993.pdf
  14. https://ujala.uk.gov.in/files/Probation_of_Offenders_Rules.pdf
  15. https://thc.nic.in/Tripura%20State%20Lagislation%20Rules/The%20Tripura%20Probation%20of%20Offenders%20Rules,%201960.pdf
  16. (1972) 2 SCC 633
  17. (2006) 5 SCC 396
  18. https://www.scconline.com/blog/post/2022/10/31/supreme-court-under-trial-prisoners-suggestions-plea-bargaining-probation-of-offenders-act-compoundable-offences-bail-dlsa-under-trial-review-committees-legal-resea/
  19. AIR 1983 SC 654
  20. AIR 1997 SC 1739
  21. (2000) 9 SCC 245
  22. (2001) 10 SCC 477
  23. 1973 Cri LJ 1238(AP)
  24. https://ncrb.gov.in/prison-statistics-india.html
  25. https://scroll.in/article/831169/maharashtras-probationary-system-oriented-towards-rehabilitation-of-offenders-is-in-a-shambles
  26. https://www.jstor.org/stable/43950312
  27. https://www.jstor.org/stable/43950640
  28. https://www.jstor.org/stable/43949889
  29. https://globcci.org/wp-content/uploads/2021/07/Law-of-Probation-in-India-1959.pdf
  30. https://heinonline.org/HOL/Page?handle=hein.journals/injloitd4&id=2068&collection=journals
  31. https://heinonline.org/HOL/Page?handle=hein.journals/injlolw3&id=1604&collection=journals
  32. https://www.studysmarter.co.uk/explanations/law/uk-criminal-law/probation-conditions/
  33. https://www.studysmarter.co.uk/explanations/law/uk-criminal-law/probation/
  34. https://www.uscourts.gov/services-forms/probation-and-pretrial-services/probation-and-pretrial-services-history
  35. https://pdxscholar.library.pdx.edu/cgi/viewcontent.cgi?article=1029&context=ccj_fac
  36. https://legaljobs.io/blog/what-is-probation
  37. https://bjs.ojp.gov/data-collection/annual-probation-survey-and-annual-parole-survey
  38. https://www.probation.ie/EN/PB//WebPages/WP16000125
  39. https://www.citizensinformation.ie/en/justice/probation-and-welfare-services/probation-service/